Μικρές, ασήμαντες αντικοινωνικές πράξεις; Ή «εξ όνυχος τον λέοντα»;
Την ημέρα της γενικής απεργίας (14/05/2007) κινούμενος πεζός στην περιοχή μου αντίκρισα το ίδιο αποκαρδιωτικό θέαμα σε δύο εκδόσεις.
Στην πρώτη περίπτωση ιδιοκτήτης ΙΧ αυτοκινήτου σκέφτηκε φεύγοντας το πρωί για τη δουλειά του: «Δεν γκαβατζώνω τη θέση parking, να τη βρω ήσυχα – ήσυχα όταν γυρίσω το απόγευμα και να μην ταλαιπωρούμαι σε αναζήτηση θέσεως (να μην έχω να περπατάω κιόλας, αν αφήσω το όχημα μακριά);» Και αμ έπος αμ έργον. Πλαστική καρέκλα στη θέση που άφησε πίσω του και αναχώρηση για τη δουλειά.
Πέρασα επανειλημμένως από το επίμαχο σημείο. Η θέση έμεινε κενή μέχρι αργά το απόγευμα, οπότε και την κατέλαβε ανενόχλητος ο συγκεκριμένος συμπολίτης μας.
..................................................................................
Η δεύτερη περίπτωση είναι μια πιο σοφιστικέ και οργανωτικώς μελετημένη παραλλαγή της πρώτης.
Εδώ επιστρατεύτηκαν για τον ίδιο σκοπό τρεις αυτοσχέδιες κολώνες με σταθερή τσιμεντένια βάση, που τοποθετημένες σε απόσταση μεταξύ τους διεφύλαξαν ... το αυτονόητο δικαίωμα άλλου συμπολίτη μας στο parking κάτω από το διαμέρισμά του, χωρίς τους μπελάδες της αναζήτησης από τετράγωνο σε τετράγωνο και από γωνία σε γωνία.
Θα μου πείτε: «Δεν βαρέθηκες; Τα ίδια ή παρόμοια έγραψες και δύο posts πριν.» Ναι, αλλά εξακολουθούν να με εντυπωσιάζουν και να με ξαφνιάζουν δυσάρεστα (παρά τα πολλαπλά παραδείγματα) τρία σημεία:
(1) Το θράσος των συγκεκριμένων συμπολιτών μας, οι οποίοι ανερυθρίαστα ιδιοποιούνται δημόσιο χώρο. Δεν είναι οι μόνοι, βέβαια. Αλλά από τους ισχυρούς (ιδιοποιήσεις δασών, παραλιών κτλ.) μέχρι τους λιγότερο ισχυρούς ή και τους ανίσχυρους (ιδιοποίηση χώρου parking που προορίζεται για κοινή χρήση), το παράδειγμα συμπεριφοράς γενικεύεται και διαχέεται σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας.
(2) Η έλλειψη οποιωνδήποτε τύψεων. Κάνουν ό,τι κάνουν και συνεχίζουν ήσυχα την ημέρα τους, χωρίς δεύτερη σκέψη. Είναι ένα βήμα πέρα από το θράσος.
(3) Η συστολή ημών των υπολοίπων. Σημειώνω ότι κανείς δεν τόλμησε, για περισσότερες από 8 ώρες, να παραβιάσει τα όρια των «φέουδων» που αυτοσχέδια έστησαν οι δύο συμπολίτες μας. Μάθαμε να αποδεχόμαστε μοιρολατρικά την αυθαιρεσία και το θράσος των άλλων;
Τελικά, η αντικοινωνική συμπεριφορά έπαψε να αποτελεί απαξία στην Ελλάδα, η οποία (καθώς εικάζεται από πολλά παραδείγματα) δεν συγκροτείται πλέον σε σώμα προσώπων εν κοινωνία, αλλά αποτελεί απλό άθροισμα ιδιωτών έτοιμων να αλληλοσπαραχθούν κατά περίπτωση για την εξυπηρέτηση των αποκλινόντων ατομικών συμφερόντων τους. Θα μου πείτε, «από αυτά τα μικρά το συμπεραίνεις;» Υπάρχουν και τα μεγάλα, αλλά - όπως σοφά ειπώθηκε - «εξ όνυχος τον λέοντα», το λιοντάρι το κρίνεις ακόμα και από τα νύχια του...
Για τους πιο δύσπιστους (ή αθεράπευτα αισιόδοξους): Δείτε τον τρόπο με τον οποίο συμπλέκονται και διαπληκτίζονται δύο οδηγοί «δι’ ασήμαντον αφορμήν», όχι μόνον σε περίπτωση που προκύψει ατύχημα και υλικές ζημιές αλλά και για μια στραβοτιμονιά χωρίς συνέπειες.
Θα μου πείτε: «Δεν βαρέθηκες; Τα ίδια ή παρόμοια έγραψες και δύο posts πριν.» Ναι, αλλά εξακολουθούν να με εντυπωσιάζουν και να με ξαφνιάζουν δυσάρεστα (παρά τα πολλαπλά παραδείγματα) τρία σημεία:
(1) Το θράσος των συγκεκριμένων συμπολιτών μας, οι οποίοι ανερυθρίαστα ιδιοποιούνται δημόσιο χώρο. Δεν είναι οι μόνοι, βέβαια. Αλλά από τους ισχυρούς (ιδιοποιήσεις δασών, παραλιών κτλ.) μέχρι τους λιγότερο ισχυρούς ή και τους ανίσχυρους (ιδιοποίηση χώρου parking που προορίζεται για κοινή χρήση), το παράδειγμα συμπεριφοράς γενικεύεται και διαχέεται σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας.
(2) Η έλλειψη οποιωνδήποτε τύψεων. Κάνουν ό,τι κάνουν και συνεχίζουν ήσυχα την ημέρα τους, χωρίς δεύτερη σκέψη. Είναι ένα βήμα πέρα από το θράσος.
(3) Η συστολή ημών των υπολοίπων. Σημειώνω ότι κανείς δεν τόλμησε, για περισσότερες από 8 ώρες, να παραβιάσει τα όρια των «φέουδων» που αυτοσχέδια έστησαν οι δύο συμπολίτες μας. Μάθαμε να αποδεχόμαστε μοιρολατρικά την αυθαιρεσία και το θράσος των άλλων;
Τελικά, η αντικοινωνική συμπεριφορά έπαψε να αποτελεί απαξία στην Ελλάδα, η οποία (καθώς εικάζεται από πολλά παραδείγματα) δεν συγκροτείται πλέον σε σώμα προσώπων εν κοινωνία, αλλά αποτελεί απλό άθροισμα ιδιωτών έτοιμων να αλληλοσπαραχθούν κατά περίπτωση για την εξυπηρέτηση των αποκλινόντων ατομικών συμφερόντων τους. Θα μου πείτε, «από αυτά τα μικρά το συμπεραίνεις;» Υπάρχουν και τα μεγάλα, αλλά - όπως σοφά ειπώθηκε - «εξ όνυχος τον λέοντα», το λιοντάρι το κρίνεις ακόμα και από τα νύχια του...
Για τους πιο δύσπιστους (ή αθεράπευτα αισιόδοξους): Δείτε τον τρόπο με τον οποίο συμπλέκονται και διαπληκτίζονται δύο οδηγοί «δι’ ασήμαντον αφορμήν», όχι μόνον σε περίπτωση που προκύψει ατύχημα και υλικές ζημιές αλλά και για μια στραβοτιμονιά χωρίς συνέπειες.
Ίσως να υπερβάλλω. Αλλά αυτή την ώρα και άλλο παράδειγμα έρχεται να ενισχύσει την θεωρία μου ότι η αποφυγή, η αποστροφή και εν τέλει η περιθωριοποίηση της αντικοινωνικής συμπεριφοράς δεν περιλαμβάνονται πλέον στην «διδακτέα ύλη» της ελληνικής κοινωνίας: Ένας τετράτροχος καβαλάρης επιδεικνύει τον εγωισμό του μαρσάροντας εκκωφαντικά έξω από τα παράθυρά μας, βασανίζοντας σαδιστικά ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο...