Monday, June 04, 2007

Σ. Μουστάκας

Δεν ευτύχησε να γευτεί την αγάπη του κοινού στον βαθμό που την γνώρισαν (ακόμη και post mortem) ταλαντούχοι Έλληνες κωμικοί όπως ο Λ. Κωνσταντάρας και Δ. Παπαγιαννόπουλος. Όταν ο Σ. Μουστάκας σαραντάριζε, ο ελληνικός κινηματογράφος είχε από καιρό αφήσει πίσω του την χρυσή εποχή και βρισκόταν σε ελεύθερη πτώση...

Δεν γεμίζει δις εβδομαδιαίως τις οθόνες της μαυρόασπρης νοσταλγίας του καθιστικού μας.

Λιγοστές και οι φωτογραφίες του που μπορεί να βρει κανείς στο internet.


Δίνω μια παραπομπή για την βιογραφία του εδώ.

Ο Σωτήρης Μουστάκας ήταν ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων. "Ποτέ δεν υπήρξα φιλόδοξος" είχε πει. Είχε όμως ταλέντο και η ηθοποιΐα του διέθετε κωμικό και δραματικό ύφος ταυτόχρονα.

Πολλοί επισημαίνουν ότι η αξία του πνίγηκε μέσα σε πέλαγος κακής ποιότητας ταινιών, προωρισμένων να "παίξουν" κυρίως σε βίντεο. Και αν είναι έτσι, ο Σωτήρης Μουστάκας δεν έκανε στην καρριέρα του τίποτε διαφορετικό από αυτό που όλοι κάνουμε στη ζωή μας: Μη όντες παραγωγοί ούτε καν σκηνοθέτες της, απλώς περιοριζόμαστε να παίζουμε το ρόλο μας πάνω σε σενάριο που δεν έχει γραφεί από εμάς τους ίδιους. Καμμιά φορά υπάρχει η πολυτέλεια της ακριβής παραγωγής, των πολλών εκδοχών, των πολλών εναλλακτικών σεναρίων· συχνά όμως όχι. Και τότε μένει η παραίνεση του Μεγάλου Αλεξανδρινού:

"Και αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες."

Όσο μπορείς...

Προσωπικά θα τον θυμάμαι στον ρόλο του μπατίρη πράκτορα χορευτριών Ενρί στην κωμωδία "Καλώς ήρθε το δολλάριο", με τα γαλλικά, το πιάνο και την τρύπια κάλτσα ("κύριε Αρνί" τον αποκαλούσε καθ' υποτροπήν το γκαρσόνι)· και στον ρόλο του ντροπαλού, άπειρου περί τα σεξουαλικά υπνοβάτη καθηγητή Αρχιμήδη· και στον ρόλο του "πεθερόπληκτου" και καταπιεσμένου οικογενειάρχη που μια διαβολική ομοιότητα με κάποιον εγκληματία τον μετατρέπει σε φόβητρο για την σύζυγο, την πεθερά και τον κοινωνικό του περίγυρο.

Ίσως δεν αξιώθηκε να ζήσει την αναγνώριση που του έπρεπε. Αλλά θέλω να παρηγοριέμαι με την σκέψη ότι πάλεψε με τον θάνατο και έφυγε κάνοντας αυτό που περισσότερο αγάπησε. Το θεατρικό "σανίδι" έγινε χθες αποβάθρα αναχώρησης για το τελευταίο του ταξίδι... Και πίσω του αφήνει πρόσωπα νοτισμένα από τα δάκρυα του αποχωρισμού.

Να πας στο καλό Σωτήρη...

16 comments:

squarelogic said...

κριμα γιατι ο συμπαθης Σωτηρης σπαταλησε εδω και πολλα χρονια το πλουσιο ταλεντο του σε μαλλον ευτελη(για το δικο του διαμετρημα...)θεαματα.

Αλλα παλι ποιος ειμαι εγω για να ορισω τα standards στα οποια επρεπε να κινηθει?

το δικο του προτερο εργο,το πλουσιο ταλεντο του τα οριζει...

Αντιο,και ευχαριστουμε για τις ομορφες στιγμες...
(ποια ειναι η ταινια που επαιζε εναν πρακτορα/λωποδυτακο?απολαυστικη!)

Univers said...

Δεν θυμάμαι την ταινία.

Έχεις δίκιο στην παρατήρηση για το ξόδεμα του ταλέντου πολλών καλλιτεχνών σε κατώτερα του διαμετρήματός τους θεάματα, αλλά φαίνεται πως οι οικονομικές ανάγκες επιβάλλουν τους όρους τους...

Δες και τους τόσους και τόσους αξιόλογους συνθέτες μιας άλλης εποχής ποιότητας, που αναγκάσθηκαν να πάρουν μέρος σε ευτελή reality shows, συμμετέχοντας στο panel με ανθρώπους τελείως διαφορετικού style και παιδείας (για να το πω έτσι, ουδέτερα, χωρίς απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς) από τους ίδιους...

Πρόσφατα σχετικά, είχα δει τον Γ. Σπανό δίπλα-δίπλα με τον Ψινάκη, και έλεγα από μέσα μου: Τώρα θα γυρίσει ο Ψινάκης και θα του πει του Σπανού "Άντε από δω μωρή..."

Θα ήταν ένα λυτρωτικό shock, όμοιο με το shock που παράγεται όταν αντικείμενο ευρισκόμενο σε ελεύθερη πτώση βρει επιτέλους πάτο.

Univers said...

Ίσως πάλι δεν είναι (μόνον) οικονομικό το ζήτημα.

Οι άνθρωποι του θεάματος έχουν ψυχική εξάρτηση από το κοινό, έχουν ανάγκη να βρίσκονται κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας και το επιδιώκουν πολλές φορές με ιδιαίτερα ακριβό τίμημα.

Αφού σκουπίδια καταναλίσκουμε μαζικά, γίνονται και αυτοί μέρος των σκουπιδιών για να 'ρθουν κοντά μας.

squarelogic said...

ως συνηθως διεισδυτικος και καιριος(και στο 2ο σχολιο σου).
Ναι,νομιζω ειναι κι αυτο σημαντικος λογος.

Αλλος ενας σπουδαιος "μας χαιρετησε".

Univers said...

Αν διαβάσεις και την βιογραφία του στην παραπομπή, θα θυμηθείς το post σου της 7ης Μαΐου 2007 με τίτλο "Διόσκουρων Ιστορίες" και τον προβληματισμό που είχε αναπτυχθεί εκεί.

squarelogic said...

πραγματι,καλυτερη η αναθεωρημενη εκδοχη.

Συμβαινει πολλες φορες μεσα απ τα σχολια να ξεκαθαριζει καλυτερα στο μυαλο μας,να αποκτα ξαφνικα διαυγεια αυτο που θελουμε να πουμε.

περνα κι απο μας...

Univers said...

Αποκαθιστώ το σχόλιο του Patsman που έσβησα κατά λάθος!

Patsman:
Ομολογώ πως δεν γνώριζα το πόσο πατριώτης ήταν ο Σωτήρης Μουστάκας. Τόσο η δράση του με την ΕΟΚΑ όσο και η επιθυμία του να ταφεί με τη γαλανόλευκη, ας παραδειγματίσουν τους μηδενιστές νεοέλληνες οι οποίοι στο βωμό της τέχνης ξεφτιλίζουν καθετί, που για κάποιους άλλους μπορεί να είναι -και σήμερα- ιερό.

Univers said...

@ patsman:

Αν διαβάσεις τα όσα κατά καιρούς είχε δηλώσει σε συνεντεύξεις του ο Σωτήρης Μουστάκας (βλέπε link στο post) διαπιστώνεις ότι ήταν ο τύπος του ανθρώπου που δεν επιδίωκε αυτοπροβολή και δεν κόμπαζε για το ταλέντο του. Ακόμη και όταν έπαιξε στην Επίδαυρο και στο Ηρώδειο δεν κολακεύθηκε η ματαιοδοξία του. «Δεν περιμένω στην ηλικία μου αναγνώριση», δήλωνε.

Από τέτοιους ανθρώπους περιμένεις γνήσιο πατριωτισμό, δηλαδή αγάπη του τόπου όπου γεννήθηκαν, των ανθρώπων και του πολιτισμού τους, της πρότασης ζωής τους. Στο βαθμό που τα πίστεψες αυτά και στο βαθμό που η σημαία του κράτους σου είναι το σύμβολό τους και όχι το αφηρημένο σύμβολο μιας φυλετικού χαρακτήρα εθνικής ανωτερότητας, δικαιούσαι, αν αισθάνεσαι έτσι, να την κάνεις συνοδό του τελευταίου σου ταξιδιού.

Univers said...

Προσωπικά, λοιπόν, πιστεύω ότι ένας τέτοιος πατριωτισμός είναι κινητήριος δύναμη για ένα κράτος.

Όσον αφορά τα επεισόδια στην έκθεση, παρ' ότι (απ' ότι φαίνεται, δεν το είδαμε προσωπικά) η πέτρα του σκανδάλου δεν ήταν και και κανένα μεγαλούργημα, πρέπει να λάβεις υπ' όψιν σου ότι το θέαμα δεν ήταν υποχρεωτικό και ότι στην τέχνη υπάρχει ελευθεριότητα, ελευθεριότητα της οποίας τα όρια δοκίμασε επανειλημμένως και ο ίδιος ο Σ. Μουστάκας (με το Αριστοφανικό του profile και την πιπεράτη γλώσσα του).

Παρ' ότι το θέμα και για μένα είναι ανοικτό, τείνω να δείξω ανοχή για τέτοιου είδους "ατοπήματα", δεν αισθάνομαι ότι με προσβάλλουν ως Έλληνα ή ως άνθρωπο.

Univers said...

ΥΓ.: Λυπάμαι για το σχόλιό σου που έσβησα κατά λάθος!!! Το αποκατέστησα όμως...

Univers said...

ΥΓ 2.: Αν το καλλιτεχνικό θέαμα, βέβαια, σκοπό είχε να σκανδαλίσει με την πρόκληση συνδυάζοντας άσχετα πράγματα, όπως καταλαβαίνεις εξευτελίζει τον δημιουργό του. (και μόνον αυτόν κατά τη γνώμη μου...)

Patsman said...

Δεν αντιλέγω με τα λεγόμενά σου. Απλά, απορώ ώρες-ώρες με την επιπολαιότητα, με την οποία κάποιοι χρησιμοποιούν τέτοια πράγματα. Εγώ δεν θα το έκανα ποτέ. Αν μη τι άλλο, όπως είπες, εκθέτουν τον ίδιο τον "καλλιτέχνη", δείχνοντας και την ανεξήγητη έπαρσή τους.

squarelogic said...

η προκληση φερνει αναγνωρισιμοτητα patsman.
Αν ξεκατινιαστει η κ.Στεφανη στα παραθυρα και αργοτερα συνεχισει στα πρωιναδικα θα γινει household name,τα 'εργα" της θα πωλουνται σε πολλαπλασιες τιμες,κανεις δε θα θυμαται μετα απο λιγα χρονια ΠΩΣ εγινε γνωστη(αθανατη Μητσοτακειος ρηση...) κι ολοι θα ζουν καλα(εκτος ισως απ το ΦΙΛΟΤΙΜΟ,αλλα κι αυτο εχει συνηθισει...).

Τωρα βεβαια ειναι ενα θεμα,γιατι να κανεις θεμα για ενα 'εργο"που υπο Κ.Σ. θα εβλεπαν 100-200 "φιλοτεχνοι" και να καταληξει ετσι γνωστο σε ολη την επικρατεια...Μονη εξηγηση ειναι η ανωτερω,δηλ .οτι "κανει νουμερα"στην AGB.

Univers said...

Μου φαίνεται όμως ότι αυτή την αναγνωρισιμότητα την προσφέρουν τελικά άθελά τους οι θιγμένοι...

Στο Centre Pombidou παρήλαυναν κατά καιρούς εκτρώματα με την μορφή video art. Μετά βίας κρατιόσουνα για να μην αποστρέψεις το πρόσωπο από τις αηδίες. Συνήθως χανόντουσαν χωρίς περαιτέρω σχόλια.

Βέβαια στο Παρίσι δοκιμάζουν τα όρια της τέχνης γιατί οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί τέχνη φιλοξενείται και παρουσιάζεται εκεί (χωρίς να σημαίνει ότι θα γίνει και υποχρεωτικά αποδεκτό).

Το θέμα (όρια τέχνης, προσβολή συμβόλων κτλ.) είναι πάντως ανοικτό και είναι θέμα κάθε κοινωνίας να το διευθετήσει σύμφωνα με τα δικά της μέτρα.

Dion.M. said...

"Θα ήταν ένα λυτρωτικό shock, όμοιο με το shock που παράγεται όταν αντικείμενο ευρισκόμενο σε ελεύθερη πτώση βρει επιτέλους πάτο."

-------

Δυστυχώς δεν πιάσαμε ακόμα πάτο φαίνεται...

Σήμερα βγάλανε ένα κοριτσάκι τα κανάλια, που θα παντρευτεί -είπαν- τον εν λόγω κο Ψ/η, και δήλωνε ότι αυτή θα είναι ο ανδρας του ζευγαριού... Θα είναι ο... νταλικέρης!

Είχε ποτέ η λέξη "εκπόρνευση" σαφέστερο περιεχόμενο;

Μακάρι να είμαι υπερβολικός...

Univers said...

Δεν βλέπω καμμία υπερβολή dion.m. Δεν χρειάζεται διεστραμμένη φαντασία για να αναπαραστήσει κανείς σκηνές της ιδιωτικής ζωής του μελλοντικού ζευγαριού. Σ' αυτό άλλωστε αποσκοπεί η λεκτική πρόκληση, στο να σοκάρει και να φέρει αναγνωρισιμότητα. Και βεβαίως αποτελεί εκπόρνευση.