Sunday, October 14, 2007

Come on! Make my day...


“you can drive/
but you can’t drink

you can drink/
but can’t drive

freedom of choice baby...”


Αυτή την εικόνα αντίκρισα και τα παραπάνω διάβασα σε σταθμό του Μετρό. Πρόκειται για δημιουργία (αν θυμάμαι, φοιτητή σχολής εφαρμοσμένων τεχνών). Επελέγη από φορείς με σκοπό προφανή την αποτροπή της οδήγησης υπό μέθη.

Δεν θα συζητήσω την υποκειμενική αισθητική αξία της διαφήμισης (είναι πάντως δουλειά μισής ώρας στον υπολογιστή, ενώ η σύλληψη - δρόμος και ορίζοντας - δεν είναι και η πλέον πρωτότυπη) αλλά το κείμενο που επελέγη για να εκφράσει το μήνυμα της διαφημιστικής εκστρατείας.

Στα αγγλικά βέβαια. No doubt. Απευθύνεται, υποθέτω κυρίως σε Έλληνες υπηκόους. Και όμως, για να αποκτήσει κύρος αδιαμφισβήτητο και αίγλη εξωτική, για να προσελκύσει την προσοχή και να καθηλώσει τα βλέμματα, έπρεπε να είναι γραμμένο στην αγγλική. It just should. Το ίδιο κείμενο σε ελληνική απόδοση είναι πιθανόν να γεννά (σκέφτηκαν ή υποσυνείδητα θεώρησαν ο δημιουργός του και αυτοί που το επέλεξαν) αντίδραση, καχυποψία. “Ποιος είναι αυτός που μας κάνει μαθήματα ηθικής; Άκου ελευθερία επιλογής! Κάνας θεολόγος θα ’ναι...” Και ακόμα: “Δεν πάει να κουρεύεται...” Ενώ εκτοξεύεις μια αγγλικούρα και αυτό που φαινόταν ηθικοπλαστική μεγαλοστομία μετατρέπεται αυτομάτως σε παγκόσμια αλήθεια που πρέπει να γίνει και εδώ επιτέλους αποδεκτή. That’s the way it is.

Η διείσδυση και η απήχηση του αντιαμερικανισμού στην Ελλάδα είναι γνωστή. Κάποιος είπε ότι “ο αντιαμερικανισμός είναι ο μεταμοντέρνος εθνικισμός των Ελλήνων”. Για όλα φταίνε οι Αμερικάνοι. Εσχάτως και για το περιβάλλον. Ασχέτως του γεγονότος ότι τα μισά, σχεδόν, αυτοκίνητα στην Αθήνα κυκλοφορούν με αχρηστευμένο καταλύτη εν γνώσει των ιδιοκτητών τους, είτε από εσκεμμένη αμέλεια είτε (συνηθέστερα) από επιθυμία αυξήσεως της ιπποδύναμης. Ασχέτως αν εμείς οι ίδιοι δεν εγκαταλείπουμε το αυτοκίνητό μας σχεδόν ποτέ, ούτε για να πάμε στο περίπτερο. (Και) το περιβάλλον το καταστρέφουν (ποιοι άλλοι;) οι τρισκατάρατοι Αμερικάνοι.

Αλλά το έχει η μοίρα να αγαπάς κρυφά αυτό που φανερά μισείς θανάσιμα. Να υιοθετείς τις αξίες και να μιμείσαι τον τρόπο ζωής του (θεωρούμενου από εσένα τον ίδιο ως) δυνάστη σου. Να μισείς τον καπιταλισμό και να ζεις με τα προϊόντα του και μόνον γι' αυτά. Και τελικά να απαξιοίς να εκφραστείς στην γλώσσα σου, μια πανέμορφη γλώσσα 3.000 χρόνων, την οποία βάζεις στο περιθώριο, για χάρη της γλώσσας των νικητών, και μάλιστα στην πιο απλoϊκή έκφανσή της.

Γιατί έτσι είναι φίλτατε. Μάθε το και χώνεψέ το. Οι Αμερικανοί νίκησαν. Φρίττεις όταν το ακούς, το ξέρω, αλλά όταν επιλέγεις να μην εκφράζεσαι στην μητρική σου γλώσσα αποκαλύπτεις αυτό που ενδόμυχα ξέρεις: Ότι η πρόταση πολιτισμού της πατρίδας σου έχει χλωμιάσει. Ότι το είναι, σκέπτεσθαι και ομιλείν ως Έλληνας δεν συγκινεί ούτε εσένα τον ίδιο. Ότι τίποτε δεν βρίσκεις να ψελλίσεις, τίποτε εναλλακτικό να αντιτάξεις στο κυρίαρχο πρότυπο του ζειν που εξαπλώνεται ταχύτατα παγκοσμίως.

Και θέλεις να δείξει κατανόηση και ο Matthew Nimitz... Καλά και άγια σου τα 'πε ο άνθρωπος. Όπως σου αρμόζει. Αστόχησε μόνο, είναι αλήθεια, ελαφρώς στον τρόπο. Δεν κατάλαβε την ψυχοσύνθεσή σου και άρχισε τις αναλύσεις περί βίας στην ιστορία, πολιτειακών αξιών και άλλων δυσνοήτων και εν πολλοίς περιττών. Δεν έμαθε, φαίνεται, ότι εδώ τελευταίως μισούμε τις περίπλοκες εκφράσεις και τις περισπούδαστες αναλύσεις, ότι ο δεύτερος (μετά τον πηθικισμό) λόγος που η αγγλική έγινε de facto επίσημη γλώσσα του ελλαδικού κρατιδίου είναι η μέχρις εξηλιθίωσης απλοϊκότητα με την οποία εκφράζεται ο μέσος χρήστης της, στο μεγάλο σχολείο του Hollywood. No messy thoughts, no hard feelings. Ο Αλέξανδρος, λέει, ήταν σφαγέας. Κατέστρεψε, λέει, πολλές πόλεις. Δεν προήγαγε, λέει, την δημοκρατία. Η ιστορία σας, λέει, δεν έχει δα και τόσο μεγάλη αξία για να ερίζετε γι' αυτήν. Μα, ας το έλεγε αλλιώς: “Greek history sucks. It's all a pile of shit”. Όσο πιο παιδαριώδες το μήνυμα και πρωτόγονος ο τρόπος έκφρασής του, όσο πιο απλουστευτικό και προωρισμένο για μικρόνοες, τόσο πιο εύκολα θα γινόταν αποδεκτό χωρίς αντιδράσεις . “Alexander? Who’s the guy anyway? A hero? A hero my ass!”. Just that simple. And everybody would understand. Πώς; Τι επετεύχθη πριν 2.300 χρόνια από έναν μυστήριο στρατηλάτη και μερικές χιλιάδες συνοδοιπόρους του; "Who cares? Beam them up here all together and with just a pair of F-22 Raptors they will be fucked up in no time!"

Σε βλέπω να εξανίστασαι, αναγνώστη μου, να εξαγριώνεσαι. «Δεν είμαι εγώ αυτός που φωτογραφίζεις!». «Το παρατράβηξες!». «Από πού τα έβγαλες αυτά τα συμπεράσματα;». «Δεν σκέφτομαι έτσι!». «Με προσβάλλεις!».

Όχι εγώ, αγαπητέ μου, όχι εγώ. Η αφίσα. Σου σερβίρει τα αγγλικά της προνηπιακής ηλικίας για ευρηματικές αποστροφές του λόγου και μαγνητίζεσαι. Σε αποκαλεί από πάνω και «μωρό», μπέμπη, και συ υποκλίνεσαι ευχαριστώντας. That’s right. It's a matter of freedom. Freedom of choice....

16 comments:

Univers said...

P.S.: Readers are exceptionally allowed to leave comments in English in the current comments' session, if that is the language they feel at ease with. The rest of us will thus profit from practice.

I hope reading the post has somehow contributed to learning Greek, at least for thus of us who are weak in this fossil language.

My new motto will hereafter be: "Learn Greek, improve your English".

squarelogic said...

Κι ομως δεν εχουν αδικο...
Στην αγγλικη του εκδοχη το μηνυμα δεν προκαλει την αντιδραση που θα προκαλουσε στην ελληνικη-ισως δεν θυμιζει τη "γλωσσα της μαμας".Συντεινει και το οτι οι λεξεις drive/drink εχουν μια συνηχηση,ειναι πιο συντομες και κοφτες,το μηνυμα περνα πιο ευκολα.

Σιγουρα κι αυτο που λες,οτι το μηνυμα φαινεται ετσι πιο "μοδάτο".
Η Αγγλικη εχει επικρατησει οριστικα ειδικα τωρα με το Ιντερνετ εγινε πραγματικοτητα οτι οποιος δεν ξερει αγγλικα ειναι αγραμματος.Αυτο βεβαια δε σημαινει οτι δεν πρεπει να μαθαινουμε σωστα Ελληνικα.Αλλα βεβαια πως να μαθουν τα παιδια σωστα Ελληνικα οταν η τηλεοραση εχει γεμισει αγραμματους ,οταν οι μετοχες εχουν εξοβελιστει χαριν μιας περιφραστικης μπουρδολογιας?
Οταν ας πουμε διαβασεις την κομψη και γεματη λεπτες αποχρωσεις,περιεκτικη γλωσσα του Ροιδη μελαγχολεις...

squarelogic said...

Μερικες φορες ομως εχει και η Αγγλικη λεξεις που δεν αποδιδονται ακριβως στα Ελληνικα,ή λεξεις που σου "μενουν" για καποιον λογο
(όρα τελευταιο δικό μου ποστ)...

Unknown said...

Γιατί σας ενοχλεί το Αγγλικό κείμενο;
Έχετε ξεχάσει την πρόταση της παρ΄ολίγον υποψηφίας Αρχηγού του ΠΑΣΟΚ κ. Α. Διαμαντοπούλου γιά την καθιέρωση της Αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας μας;

Univers said...

@ squarelogic:

Και οι δύο ερμηνείες (αυτή της γοητείας του "συρμού" και άλλη του αποχρωματισμού των παραινέσεων από τον προστακτικό χαρακτήρα) περιλαμβάνονται στο κείμενό μου. Απλώς θεωρώ την δεύτερη συνιστώσα μάλλον αδύναμη. Περισσότερο τείνω να πιστέψω μια τρίτη εκδοχή, ότι τα παραγγέλματα ακολουθούνται πιο πειθήνια όταν εκφέρονται στο ιδίωμα των νικητών, if you know what I mean (είπαμε, θα κάνουμε practice).

Δες πώς εξασκείται η πολιτική εδώ στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Ο πιο εύκολος τρόπος για να παρθούν μέτρα με πολιτικό κόστος είναι να εμφανισθούν ως απαιτηθέντα από τους ξένους. "Το ζήτησαν οι Βρυξέλλες"...

Και η διαδοχή στην ηγεσία των κομμάτων μπορεί να προσδιοριστεί από τις βουλές των υπερατλαντικών συμμάχων. Αρκεί να ακουστεί ότι η Washington συμπαθεί τον Άλφα για να πετάξει αυτός στις δημοσκοπήσεις. Ο Έλληνας έχει, φαίνεται, χάσει την εμπιστοσύνη στην κρίση και την αυτενέργειά του.

Univers said...

@ χριστοσ βαρδακασ:

Αν έχω ξεχάσει; Καθόλου, απεναντίας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ.

Η προσπάθεια για σωστή και εκτεταμένη εκμάθηση μιας γλώσσας - εργαλείου παγκόσμιας συνεννοήσεως (εν προκειμένω της αγγλικής) είναι πράξη αξιέπαινη. Η καθιέρωση της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσα του ελληνικού κράτους είναι πράξη ομολογίας υποτέλειας.

Εκείνο που ίσως να μην ξέρετε είναι ότι η πρόταση αυτή καταγράφηκε και στην Ιδρυτική Πολιτική Διακήρυξη της κατά τα λοιπά συμπαθούς σε μένα Φιλελεύθερης συμμαχίας...

Locus Publicus said...

Αγαπητέ μου Univers το ποστ σου είναι υπέροχο. Μερικά προσωπικά σχόλεια:
...όταν επιλέγεις να μην εκφράζεσαι στην μητρική σου γλώσσα αποκαλύπτεις αυτό που ενδόμυχα ξέρεις: Ότι η πρόταση πολιτισμού της πατρίδας σου έχει χλωμιάσει...

Με το επιχείρημα, συμφωνω, το βρίσκω άψογο. Είμαι έλληνας που ζεί στην Αμερική. Αντίθετα με το στερεότυπο, δεν μπερδεύω ποτέ Αγγλικά και Ελληνικά. Είναι επιλογή μου. Το να κάνεις μια αφίσα σε μιά άλλη γλώσσα όμως, δεν σημαίνει και γλωσσικό ξεπούλημα. Αντιθέτως είναι όμορφο. Δείχνει κι'αυτό επιλογή και γνώση.

...Η καθιέρωση της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσα του ελληνικού κράτους είναι πράξη ομολογίας υποτέλειας.

Eδώ θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Άς αφήσουμε τον όρο "επίσημης" που σαφώς ενοχλεί. Θαυμάζω για παράδειγμα, τους Ολλανδούς, που έτσι απλά, χωρίς φανφάρες είναι οι πιο γλωσσομαθείς άνθρωποι στην Ευρώπη - άσχημα είναι;

Eπιπλέον, η κ. Διαμαντοπούλου νομίζω πως εννοούσε αυτό που λέτε και εσείς:
...προσπάθεια για σωστή και εκτεταμένη εκμάθηση μιας γλώσσας - εργαλείου παγκόσμιας συνεννοήσεως (εν προκειμένω της αγγλικής) είναι πράξη αξιέπαινη.. Διαφωνώ δηλαδή ως προς την συναισθηματική φόρτωση που δίνεται στην πρόταση. Ελληνικά και Αγγλικά απ' όλους. Γιατί όχι;

Τέλος, δύο προσωπικές μου αντιλήψεις. Η γλώσσα της καθημερινότητάς μου είναι εκ των συνθηκών η Αγγλική. Αυτό δυνάμωσε μέσα μου την αγάπη μου για την μητρική μου Ελληνική γλώσσα. Ισως είναι δύσκολο να το κατανοήσετε. Δεν ανυσηχώ καθόλου για την εξαφάνιση της ελληνικής γλώσσας.

Και, σας παρακαλώ, αφήστε αυτό το "οι Αμερικανοί νίκησαν". Έμείς νικήσαμε. Οι Δυτικοί. Και οι Ελληνες μαζί. Ο πολιτισμός μας νίκησε. Αυτή τη στιγμή για αυτονόητους λόγους τα αγγλικά είναι μια διεθνής γλώσσα. Εγώ χαίρομαι γι' αυτό. Αύριο μπορεί να είναι η Κινεζική. Και λοιπόν; Ασχημα είναι τα συννενοούμεθα όλοι οι άνθρωποι της γής;

---------------------------
Αλλωστε οι "νικητές" μας επιτρέπουν να μπλογκάρουμε στα Ελληνικά. Νίκη δεν είναι και αυτο;

***Πάντα απολαμβάνω τα κείμενα σας***

vasikos metoxos said...

Οι αυτοκρατορίες της αρχαιότητας και του μεσαίωνα, οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές αργότερα και η υπερδύναμη σήμερα όλοι στον ίδιο δρόμο πορεύτηκαν. Για να παγιώσουν την εξουσία τους απέναντι στους υποτελείς και τα προτεκτοράτα τους, ήξεραν και ξέρουν ότι όλα είναι ευκολότερα μέσω της πολιτιστικής κυριαρχίας. Μην χολοσκάς λοιπόν. Η υποκουλτούρα τους είναι το σύγχρονο πολιτιστικό αγαθό στο πλανητικό μας χωριό. Το ότι εσύ και μερικοί άλλοι αντιστέκονται είναι αμελητέο ζήτημα. Να μη σου πω ότι σε κάποιες περιπτώσεις θα είχαμε γεμίσει τα ψυχιατρεία ή θα μας είχαν πουλήσει αλυσοδεμένους στα σκλαβοπάζαρα της ανατολής. Άρα πάλι καλά να λέμε...Χάρη μας κάνουν. Δεν το πήρες χαμπάρι ακόμα?

glenn said...

Ωραίο! Είχα γράψει παλιά ένα σχετικό ποστ. Λέγεται "ξένοι τίτλοι".

Unknown said...

Μπράβο Αννούλα!!
(Κατά το Μπράβο Ρούλα!!).

DimitrizZzZz said...

Στα αγγλικά βέβαια. No doubt. Απευθύνεται, υποθέτω κυρίως σε Έλληνες υπηκόους.

---

Κάνεις μεγάλο λάθος.
Ο λόγος είναι οτι εμείς οι Έλληνες το μάθαμε πια και δεν οδηγεί κανείς μας μεθυσμένος, οπότε τώρα κάνουμε καμπάνια για να το διδάξουμε και στους αγαπητούς μας τουρίστες.

Univers said...

@ dimitrizzzz:

Μάλλον έτσι είναι, δεν το κατάλαβα από την αρχή!

Νέο φως έπεσε στην υπόθεση...



@ all:

Τα όσα μου γράψατε με βάλαν σε σκέψεις. Βγήκε ένα μακρύ επεξηγηματικό σχόλιο και λέω να το κρεμάσω για post.

glenn said...

Διάβασα το νέο κείμενο αλλά δεν κατάλαβα τι θες να πεις. Δηλαδή κατάλαβα τα επί μέρους, νιώθω όμως ότι μου φεύγει κάτι στη σύνθεση. Μάλλον δικό μου το πρόβλημα.

Univers said...

@ glenn:

Δεν λέω ότι είναι και τόσο σαφές.

Μην το προσεγγίζεις αυστηρά ορθολογικά. Κάνε δύο-τρία βήματα πίσω, μήπως δεις το όλον (ή ξαναδιάβασέ το άλλη φορά).

Ισχύει και το Υ.Γ.(1)!

Locus Publicus said...

@universe,
Μόλις επέστρεψα απο ενα ταξίδι στο Τέξας. Μου άρεσε το νέο κείμενο, το εκτύπωσα, και το διάβασα δυό φορές στο αεροπλάνο. Η γλώσσα δυνατή, μερικές εκφράσεις φωτιά. Δύσκολο κείμενο, άργησα να καταλάβω τη θέση σου. Στο τέλος όμως νομίζω πως "μπήκα" στο νόημα.

Ζούμε σε ένα κόσμο λέει, που η κύρια ανθρωπιστική πρόταση είναι η "ατομική ηδονοθηρία". Κέντρο της το άτομο με τις ηδονικές και υλικές του ανάγκες. Μια πρόταση πολιτισμού βασισμένη στο ΕΓΩ. Σαρκοβόρα ύπαρξη χωρίς πνευματικό νόημα. Προιόν Αμερικής. Και γύρω μας καμμιά αντιπρόταση.

Το σκέφτηκα πολύ. Κατέληξα πως συμφωνώ απόλυτα ως το διαγνωστικό σκέλος. Ναι, ό κόσμος είναι πλέον ένα Marketing Plan για τις μάζες. Προτείνεις να πάρουμε προτάσεις και απο άλλους πολιτισμούς. Εδώ δυσκολεύομαι να δώ τίς αντιπροτάσεις.

Σταματώ εδώ, αποφάσισα να βάλω ένα πόστ πάνω στό κείμενό σου. Η φιλοσοφική σου θέση με ενέπνευσε πολύ.

Univers said...

@ locuspublicus: (...όμως νομίζω πως "μπήκα" στο νόημα. ...Μια πρόταση πολιτισμού βασισμένη στο ΕΓΩ. ...προϊόν Αμερικής...)

Ναι, αυτός είναι ο πυρήνας της φλυαρίας μου. Αλλά δεν χρεώνω στην Αμερική την πατέντα. Όπως ήθελα να διαφανεί, είναι στη φύση μας ένας ατομοκεντρικός τρόπος του ζειν, ένας τρόπος που επιδιώκει να συντηρήσει και να διαιωνίσει το εγώ.

Απλώς οι ΗΠΑ φτιάξαν ένα κοινωνικό σύστημα που αναγνωρίζει χωρίς περιστροφές και χωρίς ενοχές αυτή την δύναμη ως τον ισχυρότερο μοχλό ευμάρειας. Ένα σύστημα εσωτερικώς συνεπές, αφού βασίζεται στην αυτονόητη αρχή "το εγώ υπηρετείται καλύτερα δίνοντάς του μεγαλύτερα περιθώρια δράσης".

Όσο για τις πηγές μιας εναλλακτικής πρότασης, δυστυχώς δεν δωρίζονται. Ψηλαφώνται στο σκοτάδι, ψήγματα αυθεντικότητας επιμελώς κρυμμένα εδώ κι εκεί, άλλοτε σε θρησκείες, άλλοτε σε πολιτισμούς, αλλά κυρίως κατακτώνται (με κόπο, παλινδρομήσεις και απογοητεύσεις) εγκαινιάζοντας ένα νέο τρόπο του υπάρχειν, μια αναζήτηση νοήματος όχι στην φύση αλλά στην σχέση, όχι στο είναι αλλά στο κοινωνείν.

Και αυτό το τελευταίο, επειδή προϋποθέτει όχι μελέτες αλλά ανθρώπινη επαφή χωρίς τις προϋποθέσεις της ατομοκεντρικής χρηστικότητας ("τι έχω να κερδίσω, τι θα μου αποφέρει μια σχέση, σε τι θα είναι ωφέλιμη;"), είναι ασύγκριτα πιο δύσκολο.