Αδέλφια ζείτε, εσείς μας οδηγείτε

Τελέστηκε, διαβάζω, χθες Σάββατο 09 Φεβρουαρίου 2007 το ετήσιο μνημόσυνο για τα θύματα της Θύρας 7. Είκοσι έξι χρόνια έχουν περάσει από το τραγικό δυστύχημα που συνέβη μετά την νίκη (με 6-0) του Ολυμπιακού επί της ΑΕΚ. Εκείνο το ηλιόλουστο στην πόλη μου απόγευμα, έφηβος τότε, παρακολουθούσα το ματς από το ραδιόφωνο ως νεοσσός φίλαθλος της ΑΕΚ.

Ακούστηκαν και φέτος από την τηλεόραση τα γνωστά clichés: «οι ήρωες», «οι θρύλοι», που «ζουν πάντοτε για να μας οδηγούν».

Και αναρωτιέμαι: Με βάση ποιον ορισμό τα τραγικά θύματα της Θύρας 7 ήταν ήρωες;

Σύμφωνα με το λήμμα του λεξικού του Γ. Μπαμπινιώτη, ήρωας είναι κάποιος που προβαίνει σε γενναία πράξη μέχρι σημείου αυτοθυσίας, αυτός που κατορθώνει κάτι εξαιρετικά δύσκολο, αυτός τον οποίο οι άλλοι θαυμάζουν για μια πράξη του ή μιμούνται.

Προέβησαν οι δυστυχείς ποδοπατημένοι μέχρι θανάτου ενσυνείδητα σε θυσία της ζωής τους για κάποιο στόχο που υπερβαίνει τα όρια του ατομικού βίου; Κατόρθωσαν ή έστω επιχείρησαν να επιτύχουν κάτι δύσκολο, επέδειξαν συμπεριφορά άξια μίμησης; Και πού μας οδηγούν, κατά τους τηλεοπτικούς σχολιαστές, τα θύματα; Σε ποια μέθεξη, σε ποια αυτοθυσία, σε ποιο παράδειγμα προς μίμησιν; Ποιος είναι ο της δικαιοσύνης νοητός ήλιος που λάμπει έκτοτε και ποιο το φωτεινό μονοπάτι που αυτός φωτίζει για να το ακολουθούμε εμείς οι ταπεινοί ανώνυμοι;

Ας μη γελιόμαστε. Τραγικά θύματα, ναι, υπήρξαν οι φίλαθλοι που χάσαν άθελα τη ζωή τους εκείνο το απόγευμα, μέσα σε λίγες στιγμές και χωρίς καν να προλάβουν να το συνειδητοποιήσουν. Αλίμονο στους δικούς τους ανθρώπους, οι οποίοι τους θρηνούν ακόμη. Και είναι μοναδική, ιερή και άβατη η στιγμή που κάποιος διαβαίνει εξερχόμενος το κατώφλι της ζωής, ενσυνείδητα ή ασυνείδητα, αθόρυβα ή με ηρωική έξοδο, επώνυμα ή ανώνυμα. Το ίδιο τραγικές και χιλιάδες άλλες απώλειες ζωών από τροχαία δυστυχήματα, καιρικά φαινόμενα, πτώσεις αεροπλάνων, εργατικά ατυχήματα. Και όχι απαραίτητα λιγότερο τραγικός και αυτός ακόμη ο λεγόμενος φυσικός θάνατος. Αλλά το να μιλάμε για «ηρωισμούς» και «φωτεινά παραδείγματα που οδηγούν», εκεί όπου δεν πληρούνται οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις γι’ αυτό, είναι βεβήλωση για τους νεκρούς και μέτρο προϊούσας ακρισίας.

Ο αθλητικός οπαδισμός - η υποστήριξη μιας ομάδας, η συμμετοχή στα «κοινά» της, η παρακολούθηση των αγώνων της - και στην πιο ευγενή του ακόμη μορφή, δεν συνιστά πράξη ηρωισμού. (Πόσο μάλλον ορισμένα από τα δυσώδη παραπροϊόντα του...)