Sunday, February 10, 2008

Αδέλφια ζείτε, εσείς μας οδηγείτε

Τελέστηκε, διαβάζω, χθες Σάββατο 09 Φεβρουαρίου 2007 το ετήσιο μνημόσυνο για τα θύματα της Θύρας 7. Είκοσι έξι χρόνια έχουν περάσει από το τραγικό δυστύχημα που συνέβη μετά την νίκη (με 6-0) του Ολυμπιακού επί της ΑΕΚ. Εκείνο το ηλιόλουστο στην πόλη μου απόγευμα, έφηβος τότε, παρακολουθούσα το ματς από το ραδιόφωνο ως νεοσσός φίλαθλος της ΑΕΚ.

Ακούστηκαν και φέτος από την τηλεόραση τα γνωστά clichés: «οι ήρωες», «οι θρύλοι», που «ζουν πάντοτε για να μας οδηγούν».

Και αναρωτιέμαι: Με βάση ποιον ορισμό τα τραγικά θύματα της Θύρας 7 ήταν ήρωες;

Σύμφωνα με το λήμμα του λεξικού του Γ. Μπαμπινιώτη, ήρωας είναι κάποιος που προβαίνει σε γενναία πράξη μέχρι σημείου αυτοθυσίας, αυτός που κατορθώνει κάτι εξαιρετικά δύσκολο, αυτός τον οποίο οι άλλοι θαυμάζουν για μια πράξη του ή μιμούνται.

Προέβησαν οι δυστυχείς ποδοπατημένοι μέχρι θανάτου ενσυνείδητα σε θυσία της ζωής τους για κάποιο στόχο που υπερβαίνει τα όρια του ατομικού βίου; Κατόρθωσαν ή έστω επιχείρησαν να επιτύχουν κάτι δύσκολο, επέδειξαν συμπεριφορά άξια μίμησης; Και πού μας οδηγούν, κατά τους τηλεοπτικούς σχολιαστές, τα θύματα; Σε ποια μέθεξη, σε ποια αυτοθυσία, σε ποιο παράδειγμα προς μίμησιν; Ποιος είναι ο της δικαιοσύνης νοητός ήλιος που λάμπει έκτοτε και ποιο το φωτεινό μονοπάτι που αυτός φωτίζει για να το ακολουθούμε εμείς οι ταπεινοί ανώνυμοι;

Ας μη γελιόμαστε. Τραγικά θύματα, ναι, υπήρξαν οι φίλαθλοι που χάσαν άθελα τη ζωή τους εκείνο το απόγευμα, μέσα σε λίγες στιγμές και χωρίς καν να προλάβουν να το συνειδητοποιήσουν. Αλίμονο στους δικούς τους ανθρώπους, οι οποίοι τους θρηνούν ακόμη. Και είναι μοναδική, ιερή και άβατη η στιγμή που κάποιος διαβαίνει εξερχόμενος το κατώφλι της ζωής, ενσυνείδητα ή ασυνείδητα, αθόρυβα ή με ηρωική έξοδο, επώνυμα ή ανώνυμα. Το ίδιο τραγικές και χιλιάδες άλλες απώλειες ζωών από τροχαία δυστυχήματα, καιρικά φαινόμενα, πτώσεις αεροπλάνων, εργατικά ατυχήματα. Και όχι απαραίτητα λιγότερο τραγικός και αυτός ακόμη ο λεγόμενος φυσικός θάνατος. Αλλά το να μιλάμε για «ηρωισμούς» και «φωτεινά παραδείγματα που οδηγούν», εκεί όπου δεν πληρούνται οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις γι’ αυτό, είναι βεβήλωση για τους νεκρούς και μέτρο προϊούσας ακρισίας.

Ο αθλητικός οπαδισμός - η υποστήριξη μιας ομάδας, η συμμετοχή στα «κοινά» της, η παρακολούθηση των αγώνων της - και στην πιο ευγενή του ακόμη μορφή, δεν συνιστά πράξη ηρωισμού. (Πόσο μάλλον ορισμένα από τα δυσώδη παραπροϊόντα του...)

20 comments:

squarelogic said...

όπως καθε "ιδεολογία" που θελει να τραβηξει πελατεία,ο οπαδισμός εχει ανάγκη να δημιουργήσει την μυθολογία του,να αναγορεύσει 'ηρωες' στα χνάρια των οποίων θα πρέπει να βαδίσουν οι επόμενοι 'πιστοί".Και επειδή στον χωρο δεν γινονται πραγματικοί ηρωισμοί,όταν υπάρξουν ανθρώπινες τραγωδίες απότοκες κακών σχεδιασμών,ανθρώπινων λαθών ή εγκλημάτων(Καραισκάκη,οδικό ατύχημα οπαδών ΠΑΟΚ,υποθεση Φιλόπουλου),τα θύματα αναγορεύονται σε ήρωες,αφενός για να δοθεί ενα νόημα στον άδικο και ανόητο πιθανως θανατό τους,αφετέρου για να εξυπηρετηθεί η προσελκυση και προσκόλληση περισσότερων "πιστών".
Ετσι κι αλλιώς οι πεσμένοι πιλότοι των Ιμίων ή ο Σολωμού κι ο Ισαάκ δεν μπορούν να διαμαρτυρηθούν....

squarelogic said...

ΥΓ.Καλό ξεκίνημα στην "νεα ζωή"!
Κοιτα να μην χαθεις!

Anonymous said...

ΣΚΑΤΑ, ΣΚΑΤΑ ΣΤΗ ΘΥΡΑ ΤΗΝ 7

Univers said...

Squarelogic, πολύ εύστοχο το σχόλιό σου για τα κίνητρα της ηρωοποίησης. Ευχαριστώ και για τις ευχές. Δύσκολο το internet από εδώ, τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά θα το παλέψουμε...

Ανώνυμε, οι νεκροί που δεν έφταιξαν σε τίποτε είναι άδικο να βεβηλώνονται διπλά: από αυτούς που τους ηρωοποιούν υστερόβουλα και από όσους (όπως υποθέτω εσύ) εκνευρίζονται από την ηρωοποίηση και αναίτια τους καταριούνται. Δώσε τόπο στην οργή. Αν πάλι είναι αντίπαλο ομαδικό μίσος, ουδέν σχόλιον.

ion said...

Και λέω (κάπως υπερβολικά ίσως) τί καθαρό πράγμα ο θάνατος. Ξεχωρίζει τα ουσιώδη απο τα αν-ούσια: συνήθως στα μνημόσυνα για τα θύματα της Θύρας 7 παρευρίσκονται εκπρόσωποι των πιο σκληροπυρηνικών οπαδών της ΑΕΚ (Οriginal) και κάθονται δίπλα-δίπλα με τους οργανωμένους του Ολυμπιακού και κλαίνε τους αδικοχαμένους. Μετα το μνημόσυνο ποιες σκοτεινές διαδρομές ακολουθούν και τι τους μπερδεύει τόσο πολύ το μυαλό ωστε να είναι έτοιμοι να σκοτώσουν ο ένας τον άλλο στο γήπεδο, δεν μπορώ να καταλάβω.

Και επιπλέον, ο νεκρός ήρωας αν μπορούσε να επιστρέψει στη ζωή θα ξαναέκανε συνειδητά την ίδια ακριβώς αυτοθυσία. Στην προκειμένη θα προτιμούσαν, νομίζω, να βλέπουν την αγαπημένη τους ομάδα απο την τηλεόραση.

Ζωντανοί.

squarelogic said...

Πάει κι ο Λορέντσο Φερέρ!
Το ποτήρι ξεχείλισε και για τον Ντέμη.

Univers said...

@ ion:

Ακριβώς. Άλλο η συνειδητοποιημένη θυσία ζωής και άλλο το δυστύχημα. Αλλά και μεταξύ δυστυχημάτων ακόμη, άλλο το δυστύχημα στη φάμπρικα, στο δρόμο ή αλλού, στην διάρκεια του αγώνα για το μεροκάματο, και άλλο η απώλεια ζωής (θλιβερή παρ' όλα ταύτα) τις ώρες της σχόλης.

Αλλά υπάρχει έμφυτη και μεταξύ των οπαδών η τάση μεγαλοποίησης της προσέλευσής τους στο γήπεδο, ως δήθεν "εκτέλεση υψίστου καθήκοντος".

Θυμάμαι κάποια στιγμή κάποιο κανάλι έδωσε βήμα σε έναν τύπο που διαμαρτυρόταν γιατί δεν επαρκούσαν τα εισιτήρια που διατέθηκαν για ένα αγώνα της εθνικής ποδοσφαίρου. Έλεγε λοιπόν ο δικός σου:
- Εγώ περίμενα στην ουρά 3 ώρες και το παλλικάρι από κει (έδειχνε έναν ομόσταυλο) έχει στην ουρά από τις 5 το πρωί!

Σιγά τα παλλικάρια!

@ squarelogic:

Δεν είμαι γνώστης του ποδοσφαίρου, αλλά ακούω εδώ στην Ελλάδα τους οπαδούς να κατηγορούν πάντοτε τον προπονητή για ό,τι φταίει.

Δεν είμαι λοιπόν σε θέση να κρίνω ειδικά το προπονητικό έργο του Φερέρ σε σχέση με το έμψυχο υλικό που διαχειρίστηκε, αλλά, όταν κατά σύστημα φορτώνονται τα κρίματα στον προπονητή, μού 'ρχεται συχνά στο νου το γνωστό: "Της στραβής ... της φταίνε οι τρίχες"

ion said...

"...της φταίνε οι τρίχες"

Και το 'χε και παχύ το μουστάκι ο Δον Λορέντσο...

Unknown said...

Πίστευε και μη ερεύνα!! (Για τον λόγο που αυτοί οι δυστυχείς σκοτώθηκαν τρέχοντας να βγουν όλοι μαζί έξω γρήγορα!!)

Locus Publicus said...

M' αρέσει το ποδόσφαιρο, αλλά όχι η κατάσταση των ελληνικών γηπέδων. Γιατί έχασαν αυτοί οι άνθρωποι τη ζωή τους? Γιατί δεν μπορεί μια ομάδα (ο Ολυμπιακός ας πούμε) να μανατζάρει το χώρο του επαγγελματικά, να αντιμετωπίσει τον κόσμο όλων των ομάδων σαν πελάτες για εξυπηρέτηση, να μεριμνήσει για τη καλή παραμονή τους και διασκέδαση, την όμορφη είσοδο και έξοδο απο το χώρο που στο φινάλε έχουν την υπευθυνότητα να συντηρούν?

Μία είναι η απάντηση. Το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα διοικείται απο αμόρφωτους μαφιόζους. Γι'αυτό πέθαναν οι φουκαράδες οπαδοί. Γιατί δεν κατάλαβαν πως με αλήτες δεν πρέπει να κάνεις παρέα. Δεν τους τιμάς με την παρουσία σου στο γήπεδο. Υπάρχει και το Ευρωπαικό πρωτάθλημα στην τηλεόραση. Καλού επιπέδου. Και δεν κινδυνεύεις απο χούλιγκανς και άλλους κάφρους.

Εδώ στην Αμερική -μοιραία η σύγκριση, βλέπω ολόκληρες οικογένειες στους αγώνες. Τραγουδάνε μαζί, πίνουν τις μπύρες τους, χειροκροτάει ο ένας τον αλλον. Και κάτι ακόμα - πρίν τον οποιοδήποτε αγώνα, λένε και όλοι μαζί τον εθνικό ύμνο.

Univers said...

Διαδικτυακοί φίλοι,

Μ' έφαγε το dial-up! (π@υτ@ν@ επαρχία...).

Γι' αυτό και οι επισκέψεις μου (ακόμη και στο ίδιο μου το blog) αρέωσαν σημαντικά και η φλυαρία μου περιορίσθηκε.

Αν πιστέψω στις υποσχέσεις των παρόχων, σε 2-3 εβδομάδες θα έχω ADSL. Να δούμε...

SniperAthens said...

άντε παππού συντονίσου με τη μοντέρνα τεχνολογία και το ADSL

(ελπίζω οι πάροχοι να ψεύδονται)

:-pppppppppppppp

doctor said...

Συμφωνώ και επαυξάνω και επιτέλους ας σταματήσει αυτή η κοινωνία να ηρωοποιεί, να θεοποεί και να προσπαθεί μέσα από ταυτίσεις με την αγέλη να ποδοποατεί κάθε έννοια ατομικότητας.

Οι "ήρωες" ήταν άτυχοι συμπολίτες μας που από τραγικό λάθος των υπευθύνων του σταδίου έχασαν τη ζωή τους τσάμπα και βερεσέ.

doctor

Απορών και Εξιστάμενος said...

Μου θυμήσατε την ιστορία του Heysel στις Βρυξέλλες, που το έζησα από πολύ κοντά και μου έδωσε να καταλάβω την "μπούρδα" της ουδετερότητας του BBC. Μέχρι τις 5 το πρωί έλεγε ότι έφταιγαν οι Ιταλοί φίλαθλοι που έτρεχαν όταν τους κυνηγούσαν οι Άγγλοι... Με επιστράτευση αναλύσεων Υπουργών και μελών του Βρεταννικού Κοινοβουλίου...
Πάντως ήρωες κανένας δεν τους είπε τους φτωχού Ιταλούς...
Kαι για το ADSL: στην επαρχία μπορεί να είσθε τυχερός και να μην έχετε διακοπές, οπότε να σας λένε τα απίθανα παιδάκια των call centers "αποταθείτε για το πρόβλημά σας τον κύριο Gates" ή να σας κλείνουν κατάμουτρα το τηλέφωνο...

Univers said...

@ sniper:

Εδώ στην επαρχία έχει ακόμα πολλές αλάνες για να παίζεις.

SniperAthens said...

@univers: άμα με καλέσεις (και με αφήνουν οι γονείς μου) θα έρθω. Μπάλλα έχεις ή να φέρω?

Κλαζoμένιoς said...

«Είναι να μην σέ πάρει η μπάλα στη μπάλα»... πού 'λεγαν οι παλιοί...
Εννοώντας, βέβαια, εντελώς άλλο πράγμα...


Υ.Γ
Γλωσσάρι:
Μπάλα=σφαίρα, που στα παλιά, εμπροσθογεμή, όπλα ήταν πράγματι σφαιρική!
Μπάλα=μέτωπο, λόγω σχήματος

Univers said...

sniper,

Θα σε αφήσουν, αν διαβάσεις πρώτα τα μαθήματά σου.

vasikos metoxos said...

Θύρα 7 και θύρα κάτω από τις ερπύστριες...

Από εκείνη την μεγάλη νίκη του Ολυμπιακού μόνο το αίμα έχει μείνει.

SniperAthens said...

τελικά, από ότι βλέπω, οι πάροχοι δεν διαψεύδουν τις προσδοκίες μου

:-ppppppppppppppppppppppppp