"Απαγορεύεται το κάπνισμα"

ή άλλως η "ελληνική ιδιαιτερότης"

Αρκετά είπαμε για τον Sarkozy. Αρκετά ρεμβάσαμε (όσοι από μας αισθαν-θήκαμε έτσι) μπροστά στην εμβληματική εικόνα ηγέτη που χαιρετά μέσα από ένα αυτοκίνητο – προϊόν της δικής του χώρας (και όχι μέσα από καμιά λιμουζινάρα «άστρο λαμπρό μας οδηγεί»). Άλλωστε η δική μας χώρα, με το να μην παράγει (ούτε) αυτοκίνητα δίνει την απόλυτη ελευθερία στους υπηκόους της και τους ηγέτες τους να εκδηλώνουν χωρίς πατριωτικούς ενδοιασμούς την προτίμησή τους σε προϊόντα χλιδής της αλλοδαπής, και στον τομέα των αυτοκινήτων.

Άιντε πάμε παρακάτω...

Θέμα «κάπνισμα». Θέμα που σηκώνει πολλή συζήτηση, όπως και τόσα άλλα θέματα εδώ στην χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας, χώρα όπου ανθεί ο διάλογος (προφερόμενος την τελευταία εικοσαετία «δΓιάλογος», με έμφαση στο «Γ», ως διαπιστευτήριο προοδευτικότητας) αλλά μαραίνεται η δράση. Ως «έθνος οκνόν μεν, λάλον δε» μας είχε χαρακτηρίσει Ευρωπαίος περιηγητής, του τέλους του 19ου αιώνος αν δεν απατώμαι, και δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχος.

Μα είναι γνωστό ότι η Ελλάδα υιοθέτησε αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες για τη απαγόρευση καπνίσματος, θα μου πείτε. Το 2002 πράγματι τέθηκε σε ισχύ διάταξη που απαγόρευε το κάπνισμα σε πληθώρα κλειστών χώρων, μεταξύ των οποίων σταθμοί, εκπαιδευτήρια, νοσηλευτικά ιδρύματα, αμφιθέατρα. Σε ορισμένους άλλους από αυτούς τους χώρους υπήρχε πρόνοια για την διαμόρφωση χώρων για τους καπνιστές, με επαρκή εξαερισμό, όπου θα μπορούσαν να καπνίζουν χωρίς να επιβαρύνουν τους μη καπνιστές.

Εξαιρέσεις γινόντουσαν για ορισμένους τύπους καταστημάτων, όπως αμιγή bar ή παραδοσιακά καφενεία.
Εστιάζω την προσοχή σας στην αναφορά της υγειονομικής διατάξεως στους ... λοιπούς εργασιακούς χώρους: «... Απαγορεύεται το κάπνισμα στους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους αναμονής, υποδοχής, συναλλαγής και προσέλευσης του κοινού, στις αίθουσες συνεδριάσεων, συνελεύσεων, αμφιθέατρα κ.λπ. ενώ στους υπόλοιπους εργασιακούς χώρους, μέσα από διάλογο και διμερείς συμφωνίες εργαζομένων και εργοδοτών, ορίζονται οργανωτικά και χωροταξικά οι χώροι που θα απαγορεύεται ή θα επιτρέπεται το κάπνισμα».

Προφανέστατα, οι «λοιποί εργασιακοί χώροι» περιλαμβάνουν πληθώρα ιδιωτικών επιχειρήσεων, όπου η προσπάθεια μειώσεως της επιβαρύνσεως του μη καπνιστή από τη βλαβερή συνήθεια του καπνιστή περίπου εγκαταλείπεται εις την «φιλοπατρίαν των Ελλήνων» και την γνωστή αυτής αποτελεσματικότητα.

Πού βρισκόμαστε 5 χρόνια αφ’ ότου έπεσε φαρδιά-πλατιά η υπογραφή του τότε υφυπουργού Υγείας, ως θεσμικού εγγυητή εφαρμογής των νόμων (δηλ. εγγυητή του αυτονόητου); Δείτε γύρω σας...

Πολλά νοσοκομεία είναι τεκέδες. Μια βόλτα στο ΚΑΤ θα σας πείσει. Αν εξαιρέσουμε τους θαλάμους ασθενών (αν και εκεί ακόμη...), παντού αλλού η αιθαλομίχλη της απολαύσεως υψώνεται ουρανομήκης. Στους χώρους αναμονής των συγγενών – συνοδών ασθενών η κάπνα είναι μερικές φορές τόσο πυκνή που κόβεται με το μαχαίρι. Να μην μιλήσουμε βέβαια και για τα γραφεία των γιατρών. Όπου και αν πας, όπου και αν σταθείς, δυσκολεύεσαι να αναπνεύσεις δύο δράμια καθαρό αέρα. Ακόμη χειρότερα: ντουμάνι ο καπνός και έξω από κλινικές με ιδιαίτερα ευαίσθητους στον καπνό ασθενείς...

Αλλά η μεγάλη ... επιτυχία της εφαρμογής της διατάξεως απαντάται αναμφισβήτητα στα γραφεία ιδιωτικών επιχειρήσεων. Από παραδείγματα γνωστών μου, συμπεραίνω ότι τα πάντα έχουν σε πολλά γραφεία αφεθεί στην τύχη τους. Αν ο προϊστάμενος είναι αντικαπνιστής, μπορεί οι μη καπνίζοντες υφιστάμενοί του να ελπίζουν στο (αυτονόητο;) δικαίωμα της εισπνοής καθαρού αέρα. Με προϊστάμενο καπνιστή ή έστω μη καπνιστή – που όμως ενδιαφέρεται περισσότερο για την βολή του και να μην χάνονται ανθρωποώρες από εργαζομένους που θα απομακρύνονται από το πόστο τους για να τραβήξουν καμιά τζούρα – οι μη καπνίζοντες καπνίζουν και αυτοί με το στανιό, κατά τα κέφια των θεριακλήδων.
Γνωστός μου ξεπαγιάζει όλο το χειμώνα επί μια δεκαετία τώρα (σαν το...κοριτσάκι με τα σπίρτα), με ανοιχτό παράθυρο και με τον εκκωφαντικό θόρυβο της λεωφόρου 8 ώρες Χ 5 ημέρες / εβδομάδα στα τύμπανά του, μπας και γλυτώσει τον καρκίνο και το έμφραγμα. Γιατί και να τα πάθεις, οι καπνιστές δεν θα αναγνωρίσουν την ενοχή του παθητικού καπνίσματος. Το πολύ – πολύ να ακούσεις και καμιά χοντράδα του τύπου: «Είδες που γκρίνιαζες για τον κίνδυνο από το τσιγάρο; Εμείς που καπνίζουμε τόσα χρόνια δεν πάθαμε τίποτα!». Ακόμα και γιατρούς (καπνιστές εννοείται) έχω ακούσει να λένε ότι τα περί κινδύνου από το κάπνισμα είναι αβάσιμα. Περί κινδύνου, δε, από το παθητικό κάπνισμα, ούτε συζήτηση: Αν θίξεις το θέμα εδώ στην Ελλάδα σε κύκλο καπνιστών, κινδυνεύεις να χλευαστείς.

Γιατί όμως οι κουτόφραγκοι επιμένουν στην καταστολή; Δεν έχουν αυτοί παράδοση στη δημοκρατία, της οποίας το copyright εμείς φυλάσσουμε ως κόρην οφθαλμού διά τους εαυτούς μας; Απλούστατα, οι χώρες αυτές έχουν αποφασίσει υπέρ ορισμένων προτεραιοτήτων. Ναι, έχουν δικαίωμα οι καπνιστές στην αυτοκτονία (ή στη αυτοδιάθεση, αν προτιμάτε την πιο ήπια εκδοχή μιας προσωπικής ελευθερίας που η άσκησή της αντιστρατεύεται την ζωή), αλλά δεν έχουν υποχρέωση οι μη καπνιστές να συμμετέχουν στην ομαδική αυτοχειρία. Και, ναι, όσο και αν αυτό εδώ ακούγεται φασιστικό, οι αποφασίζοντες στις χώρες αυτές έχουν σχηματίσει την πεποίθηση (και η πραγματικότητα τους δικαιώνει) ότι η περιθωριοποίηση του καπνιστή, η εμπέδωση του αισθήματος ότι η συνήθειά του είναι αντικοινωνική και απόβλητη (με το να υποχρεώνεται να καπνίζει στην καλύτερη περίπτωση απομονωμένος σε περιορισμένους χώρους και στη χειρότερη μόνον σε ανοικτούς χώρους και μακριά από παράθυρα κτηρίων) είναι μέρος της συλλογικής προσπάθειας μειώσεως του ποσοστού διείσδυσης του καπνίσματος στον γενικό πληθυσμό. Εμείς, εδώ, με τα...δημοκρατικά μας ήθη, κατορθώσαμε να πρωτεύουμε σταθερά στις θλιβερές στατιστικές του καπνίσματος, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Και ενώ η ελλιπής εφαρμογή της διατάξεως βγάζει μάτια όσο ο ήλιος το καταμεσήμερο, συζητάμε εντούτοις εάν θα υιοθετήσουμε και πιο αυστηρές διατάξεις. Θα απαγορεύεται, λέει, η πώληση τσιγάρων σε ανηλίκους. Και ποιος θα εφαρμόσει την απαγόρευση; Ποιος θα κρεμάσει την κουδούνα στο λαιμό του γάτου, κατά τον μύθο; Δεν είναι, βέβαια, εδώ ο φόβος που μας κάνει απρόθυμους. Είναι η παραδοσιακή μας αντίθεση στην καταστολή. Έχουμε την αναρχία στο αίμα μας! Φέρτε μας νόμους να ψηφίσουμε πάραυτα. Αλλά περί εφαρμογής, η μεν σαρξ πρόθυμη, το δε πνεύμα ασθενές...