Χρόνος Πανδαμάτωρ

Ποιος ξέρει πώς θα ήταν οι ηλικιωμένες κυρίες στα νιάτα τους... Τα πρόσωπά τους, χαρακωμένα από το Χρόνο, μιλούνε περισσότερο σε μένα απ' ότι μιας καλλονής. "Ο χρόνος γλύπτης των ανθρώπων παράφορος" έλεγε ο Ελύτης.

Πάλεψαν με το Τέρας και το νίκησαν προσωρινά. Τις χαράκωσε, τις πλήγωσε αγιάτρευτα και ξέρουν ότι το σώμα τους Του ανήκει. Θα τους το διεκδικήσει κάποια στιγμή μπροστά στο Φοβερό Βήμα, χωρίς να μπορέσουν τελικά να του το αρνηθούν. Θα δώσουν την τελευταία μάχη στα μαρμαρένια αλώνια, τη μάχη τη χαμένη από πρώτα.

Το ξέρουν. Αλλά το πρόσωπό τους φωτίζεται από ένα χαμόγελο που δεν μοιάζει να είναι του κόσμου τούτου. Κυρίες μου υποκλίνομαι.

Καράβι στο πέλαγος

Διαβάζοντας για τα Voyagers στο site της NASA έμαθα ότι βρίσκονται πλέον περί τις 100 φορές μακρύτερα από τον ήλιο σε σχέση με την Γη και περνούν από μια περιοχή του διαστήματος όπου ο ηλιακός άνεμος αναμειγνύεται με το διαστρικό υλικό. Ακολουθώντας μια παραπομπή, βρέθηκα να θαυμάζω αυτή την εικόνα του Hubble από το νεφέλωμα του Ωρίωνα:


Credits: NASA and The Hubble Heritage Team
Για περισσότερες λεπτομέρειες επί του φαινομένου γενικότερα (και για τα Voyagers) εδώ.
Λεπτομέρειες για το άστρο που απεικονίζεται στην φωτογραφία εδώ.

Η εξήγηση: Το αστέρι - πρωταγωνιστής, καθώς κινείται μέσα στον διαστρικό χώρο (προς τα δεξιά στην φωτογραφία μας), με τον σωματιδιακό του άνεμο απωθεί γύρω του το διαστρικό υλικό, όπως η πλώρη ενός καραβιού απωθεί το νερό της θάλασσας και δημιουργεί ένα μέτωπο σε σχήμα "V". Μέσα στο "V" βρίσκονται τα απόνερα του αστεριού-καραβιού και έξω από αυτό η θάλασσα-διαστρικός χώρος. Στο σημείο μετάπτωσης δημιουργείται ένα μέτωπο (bow shock το ονομάζουν οι αστρονόμοι) και είναι αυτό το μέτωπο που βλέπουμε ως φωτεινή γραμμή σε σχήμα ανοικτού "V".


Credits: Πρόκειται για το υπέροχο πλοίο Αίολος Κεντέρης Ι, της Ναυτιλιακής Εταιρίας Λέσβου, ναυπηγημένο στα ναυπηγεία Alstom Leroux Naval της Γαλλίας. Η ρότα του στο νερό χαράζει παρόμοιο αφρίζον "V" με το μοναχικό άστρο μας. Σαν παράδειγμα του ότι τα ανθρώπινα έργα συναγωνίζονται τα θαύματα του ουρανού.

Τό ίδιο φαινόμενο μπορείτε να αναπαράγετε στην κουζίνα σας βάζοντας ένα πιάτο κάτω από την ροή της βρύσης. Το νερό που θα συσσωρεύεται στην περιφέρεια θα απωθείται από την πίεση αυτού που θα πέφτει στο κέντρο και θα σχηματισθεί μια διακριτή άλως (ακτίνας ανάλογης με την ροή του νερού από την βρύση).

Η απόσταση, βέβαια, από το άστρο μέχρι την αιχμή του μετώπου (που στην εικόνα μοιάζει αμελητέα) είναι μερικά δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (ανάλογα με την ισχύ του ηλιακού ανέμου και την σχετική ταχύτητα κινήσεως του άστρου) και τα δικά μας Voyagers έκαναν 30 σχεδόν χρόνια να την διασχίσουν...

Υπάρχει ομορφιά, ποίηση και ρομαντισμός στο σύμπαν; Παρ' ότι πρόκειται για αξίες ανθρωποκεντρικές, είναι δύσκολο να δεχθεί κανείς ότι σπαταλήθηκε τόσο υλικό σε ενέργεια, χώρο και χρόνο, αν όχι για να έρθει η ώρα κάποτε μερικά ζευγάρια μάτια να ατενίζουν αυτή την "σπατάλη" με θαυμασμό. Ή όχι;

Λεπτομέρεια: πάνω δεξιά φαίνεται και ένα μικρότερο μέτωπο γύρω από ένα άλλο αστέρι που τραβάει τον δικό του δρόμο.

Μετεωρολογία και διαίσθηση

Είχε πει συμπαθέστατος μετεωρολόγος στην διάρκεια βραδυνού δελτίου ειδήσεων, πριν 5-6 ημέρες, όταν του ζητήθηκε να συγκεκριμενοποιήσει κατά πόσον η αλλαγή του καιρού της Δευτέρας θα περιελάμβανε και βροχές:

"Το μοντέλο δεν προέβλεψε βροχές, αλλά εμείς νομίζουμε ότι θα βρέξει"

(θέλω να πιστεύω πως αναφερόταν στο μαθηματικό μοντέλο που χρησιμοποιείται στην ΕΜΥ για την πρόβλεψη καιρού και όχι στο γνωστό...ζουμερό μοντέλο που λέει με χάρη τον καιρό στο βραδυνό δελτίο μεγάλου ιδιωτικού καναλιού).

Τέλος της σημερινής ημέρας, λοιπόν, και στον απολογισμό της έχουμε να προσμετρήσουμε μια μικρή νίκη της ανθρώπινης διαισθήσεως απέναντι στα υπερυπολογιστικά συστήματα. Έβρεξε του καλού καιρού!

Καλύτερα. Το νερό θα μας χρειαστεί...

Σ. Μουστάκας

Δεν ευτύχησε να γευτεί την αγάπη του κοινού στον βαθμό που την γνώρισαν (ακόμη και post mortem) ταλαντούχοι Έλληνες κωμικοί όπως ο Λ. Κωνσταντάρας και Δ. Παπαγιαννόπουλος. Όταν ο Σ. Μουστάκας σαραντάριζε, ο ελληνικός κινηματογράφος είχε από καιρό αφήσει πίσω του την χρυσή εποχή και βρισκόταν σε ελεύθερη πτώση...

Δεν γεμίζει δις εβδομαδιαίως τις οθόνες της μαυρόασπρης νοσταλγίας του καθιστικού μας.

Λιγοστές και οι φωτογραφίες του που μπορεί να βρει κανείς στο internet.


Δίνω μια παραπομπή για την βιογραφία του εδώ.

Ο Σωτήρης Μουστάκας ήταν ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων. "Ποτέ δεν υπήρξα φιλόδοξος" είχε πει. Είχε όμως ταλέντο και η ηθοποιΐα του διέθετε κωμικό και δραματικό ύφος ταυτόχρονα.

Πολλοί επισημαίνουν ότι η αξία του πνίγηκε μέσα σε πέλαγος κακής ποιότητας ταινιών, προωρισμένων να "παίξουν" κυρίως σε βίντεο. Και αν είναι έτσι, ο Σωτήρης Μουστάκας δεν έκανε στην καρριέρα του τίποτε διαφορετικό από αυτό που όλοι κάνουμε στη ζωή μας: Μη όντες παραγωγοί ούτε καν σκηνοθέτες της, απλώς περιοριζόμαστε να παίζουμε το ρόλο μας πάνω σε σενάριο που δεν έχει γραφεί από εμάς τους ίδιους. Καμμιά φορά υπάρχει η πολυτέλεια της ακριβής παραγωγής, των πολλών εκδοχών, των πολλών εναλλακτικών σεναρίων· συχνά όμως όχι. Και τότε μένει η παραίνεση του Μεγάλου Αλεξανδρινού:

"Και αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες."

Όσο μπορείς...

Προσωπικά θα τον θυμάμαι στον ρόλο του μπατίρη πράκτορα χορευτριών Ενρί στην κωμωδία "Καλώς ήρθε το δολλάριο", με τα γαλλικά, το πιάνο και την τρύπια κάλτσα ("κύριε Αρνί" τον αποκαλούσε καθ' υποτροπήν το γκαρσόνι)· και στον ρόλο του ντροπαλού, άπειρου περί τα σεξουαλικά υπνοβάτη καθηγητή Αρχιμήδη· και στον ρόλο του "πεθερόπληκτου" και καταπιεσμένου οικογενειάρχη που μια διαβολική ομοιότητα με κάποιον εγκληματία τον μετατρέπει σε φόβητρο για την σύζυγο, την πεθερά και τον κοινωνικό του περίγυρο.

Ίσως δεν αξιώθηκε να ζήσει την αναγνώριση που του έπρεπε. Αλλά θέλω να παρηγοριέμαι με την σκέψη ότι πάλεψε με τον θάνατο και έφυγε κάνοντας αυτό που περισσότερο αγάπησε. Το θεατρικό "σανίδι" έγινε χθες αποβάθρα αναχώρησης για το τελευταίο του ταξίδι... Και πίσω του αφήνει πρόσωπα νοτισμένα από τα δάκρυα του αποχωρισμού.

Να πας στο καλό Σωτήρη...

Αντικαπνιστική εκστρατεία: Θέλουμε;

Επανέρχεται η συζήτηση για επιβολή απαγόρευσης καπνίσματος σε όλους τους κλειστούς χώρους πανευρωπαϊκά. Και για πρώτη φορά ακούγονται και στην Ελλάδα φωνές για την αναγκαιότητα όχι απλώς νομοθετικής θωράκισης μιας τέτοιας αποφάσεως αλλά δημιουργίας ειδικών σωμάτων ελέγχου εφαρμογής του μέτρου, τόσο σε χώρους διασκεδάσεως όσο και σε εργασιακούς χώρους.

Με τον πλέον δραματικό τρόπο, χθες, ο πρώην Υπουργός Υγείας Κ. Στεφανής (σε συνέντευξη Τύπου της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος) παρουσίασε εαυτόν ως ζων παράδειγμα των ολεθρίων συνεπειών του καπνίσματος.

Παρακολούθησα τον Υπουργό σε παρέμβασή του στο βραδυνό δελτίο του SKY με σοβαρότητα να αποποιείται τον ρόλο του πρωταγωνιστή μελοδράματος και να εστιάζει στον κοινωνικό χαρακτήρα της δημόσι-ας "εξομολόγησής" του.

Μου εντυπώθηκε βέβαια η δυσχέρεια με την οποία ο Υπουργός επιχείρησε να δικαιολογήσει την μη εφαρμογή του ήδη υφισταμένου νομοθετικού πλαισίου για το κάπνισμα. Αφού "λύγισε" την φωνή του και κοντοστάθηκε για μια στιγμή, είπε περίπου: "Ξέρετε, για την εφαρμογή της αντικανιστικής εκστρατείας χρειάζονται... (δισταγμός, αλλαγή χροιάς φωνής)... κατασταλτικά μέτρα". Και ακολούθως: "Τα μέτρα ατόνησαν γιατί υπήρξαν κοινωνικές αντιστάσεις".

Αυτές οι δύο διαπιστώσεις αποτελούν κατά την ταπεινή μου γνώμη την επιτομή της ψυχοπαθολογίας της νεοελληνικής απραξίας απέναντι σε πολλά προβλήματα για τα οποία θεωρητικώς η δημοκρατία μας έχει αποφασίσει προς τα πού επιθυμεί να κινηθεί:

(1) Η απόπειρα εφαρμογής του νόμου αποτελεί "μέτρο καταστολής" που αντίκειται στα δημοκρατικά ήθη των νεοελλήνων.

(2) Οι νόμοι δεν πρέπει να εφαρμόζονται αν υπάρχουν "κοινωνικές αντιστάσεις".

Ας περιμένουμε λοιπόν και τον τελευταίο Έλληνα να συμφωνήσει και προχωρούμε επιτέλους τότε πλησίστιοι στην εφαρμογή των κειμένων διατάξεων. Μέχρι να συμβεί αυτό, προς Θεού όχι καταστολή...

ΥΓ.: Και η κατά τα άλλα ειλικρινώς σοβαρή και αξιοπρεπής εφημερίδα δωρεάν διανομής Metropolis διακοσμεί το άρθρο της για τα νέα (θρυλούμενα) μέτρα κατά του καπνίσματος στην Ελλάδα με χαριτόβρυτη ύπαρξη που τραβά όλο νάζι μια τζούρα. Άλλα λένε τα λόγια και άλλο μήνυμα εκπέμπει, αλίμονο, η φωτογραφία...

Ο ομφαλός του κόσμου...

Επί εποχής παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ προσπαθούσαν αν μας πείσουν ότι από τα χείλη του Ανδρέα και τις αποφάσεις του για συμμετοχή στο κίνημα των αδεσμεύτων και σύμπλευση με Άραβες κρεμόταν όλη η υφήλιος (θυμάμαι και τα πετροδολάρια που θα έρρεαν πακτωλός...).

Επί σημιτικού ΠΑΣΟΚ μας έλεγαν ότι σύμπας ο δυτικός κόσμος στέκεται σαστισμένος να απορεί με το θαύμα της ισχυρότατης ελληνικής οικονομίας με την αλματώδη ανάπτυξη.

Σήμερα, εξακολουθούμε να πιστεύουμε μερικοί ότι η Ελλαδίτσα είναι ο ομφαλός του κόσμου. Το παρακάτω από πρωτοσέλιδο της Απογευματινής 01/06/2007:

Ο πανίσχυρος Poutin ζητεί (μήπως εκλιπαρεί κιόλας;) την παρέμβαση της Ελλάδας για να αποφευκτεί ένας νέος παγκόσμιος ψυχροπολεμικός κύκλος. Και απευθύνεται, λέει, για τον πολύ σοβαρό αυτό σκοπό σε πρόσωπο με θεσμικά περιορισμένες αρμοδιότητες (για να μην πούμε διακοσμητικού χαρακτήρα) στο πολίτευμά μας.

"Κόψε κάτι ρε μεγάλε!", που θα 'λεγε και κάποιος ανώνυμος λαϊκός τύπος...