Εις εν Ελλάδι οιωνός άριστος,...

...η ήσσων προσπάθεια!

(Αλλιώς: Απονομή του αριστείου της ανοικτής παλάμης από την ελληνική διαδικτυακή κοινωνία στους πρωτεύσαντες...)

Στην δικτυακή ελληνική πύλη in.gr μου ζητήθηκε να τοποθετηθώ ως αναγνώστης στο εξής:

"Επιδοτεί η Πολιτεία την αγορά υπολογιστή από αριστούχους μαθητές / φοιτητές. Τι γνώμη έχετε;"

Οι απαντήσεις ποσοστιαία κατατασσόταν ως ακολούθως, μετά την ολοκλήρωση αυτού του άτυπου διαδικτυα-κού «δημοψηφίσματος»:

Όχι πως εξεπλάγην από την κα-τανομή των απαντήσεων. Βέβαια, μπορεί να αντιτείνει κανείς ότι το αναγνωστικό κοινό αυτής της πύλης δεν αντιπροσωπεύει το σύνολο των πολιτών (και ότι, αντίθετα, είναι συγκεκριμένου πολιτικού “profile” και κοινωνικών αντιλήψεων), ότι από απόψεως μεθοδολογίας δεν πρόκειται για έγκυρη δημοσκόπηση κοκ.

Παρά τις εύλογες ενστάσεις, παραμένει ωστόσο γεγονός ότι μόλις ένα 34.09% των όσων έδωσαν την γνώμη τους συντάσσονται με την φιλοσοφία της πριμοδότησης του αριστεύσαντος φοιτητή / μα-θητή. Αντιθέτως, ένα ογκωδέστατο 56% (20.79%+35.21%) γνωμοδοτεί κατά τρόπο αντιδιαμετρικώς α-ντίθετο, φρονώντας ότι ή οι υπολογιστές θα έπρεπε να χαρίζονται ως αντιστάθμισμα για πραγματικές ή φανταστικές κοινωνικές ανισότητες ή το κράτος – "πατερούλης" θα έπρεπε να έχει (διά των ανεξάντλητων πόρων του) την ευχέρεια να μοιράζει υπολογιστές στους πάντες. (Δεν μπορεί, βέβαια, κανείς να εικάσει τις αντιλήψεις του 9.39% που θεωρεί ότι, γενικώς, άλλες προτεραιότητες θα έπρεπε να είχαν προταθεί, αλλά μετά βεβαιότητος δεν διάκειται φιλικά προς το μέτρο).

Η πριμοδότηση και η επιβράβευση των αρίστων είναι, λοιπόν, κατά τις βουλές των ψηφισάντων, ελάσσονος σημασίας για το μέλλον του έθνους. Προέχει η άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και η εξασφάλιση κλίματος ΜΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ, η εμπέδωση της ιδέας ότι ο καλύτερος (με τις μεθόδους αξιολόγησης που διαθέτουμε, εν πάσει περιπτώσει) δεν θα τύχει και καλύτερης τύχης ή ευνοϊκής μεταχείρισης...

Η δική μου άποψη είναι ότι η ελληνική κοινωνία έχει μετασχηματισθεί σε μια κοινωνία βαθύτατα σοσιαλιστική. Δεν πιστεύει στον ανταγωνισμό, δεν πιστεύει στην επιβράβευση της προσπάθειας, δεν πιστεύει στην προώθηση του ταλέντου και την διάκριση των καλύτερων σε κάθε τομέα. Τον άριστο τον κοιτάζει με καχυποψία και μίσος. Μπορεί να τον χρειάζεται και να τον εκμεταλλεύεται κατά περίπτωση, αλλά με κακία αναζητεί επίμονα πίσω από τα πρωτεία του υπαρκτές ή ανύπαρκτες συνθήκες που του εξασφάλισαν προνομιακή μεταχείριση έναντι συμπολιτών του στην πορεία της ανάδειξής του. Σαν να ακούω το μέσο Έλληνα να λέει: «Και εγώ μπορούσα να επιτύχω τα ίδια, δεν με άφησε η κακούργα η κοινωνία!»

Ανισότητες υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Άλλοι πιστεύουν ότι ο ανταγωνισμός είναι κινητήρια δύναμη προόδου, άλλοι ότι είναι απάνθρωπος αλλά (φευ) απαραίτητος και μερικοί ότι είναι όχι μόνον απάνθρωπος αλλά και επιζήμιος. Προσωπικά ελπίζω σε μια (ιδεατή) μελλοντική ανθρώπινη κοινωνία όπου ο καθένας θα προσπαθεί να δώσει τον καλύτερο εαυτό του στο σύνολο χωρίς να υπολογίζει στην ατομική επιβράβευση ως αντισταθμιστικό όφελος.

Μέχρι τότε όμως τι γίνεται; Κοινωνίες που πριμοδότησαν χωρίς ενοχές την ατομική προσπάθεια ως κινητήρια δύναμη της προόδου βρίσκονται τώρα στην αιχμή αυτού που ονομάζουμε «πολιτισμό», και μάλιστα με ελάσσονες διαφοροποιήσεις ανά την υφήλιο και χωρίς αντίπαλο παράδειγμα. Αντιθέτως, «κοινωνιοκεντρικά» πολιτικά συστήματα που αγνόησαν τον ιδιοτελή ατομισμό ως τέτοια δύναμη κατέρρευσαν παταγωδώς αφού πρόλαβαν να αποδειχθούν (τι οξύμωρο) πιο απάνθρωπα από τα «φύσει απάνθρωπα» ατομοκεντρικά συστήματα.

Έχει άραγε σήμερα η Ελλάδα την πολυτέλεια να ζει πλήρως απομονωμένη σε μια φαντασιακή όαση "κοινωνιο-κεντρικότητας", περιβαλλόμενη από μία παγκόσμια αρένα σκληρού ανταγωνισμού; Και πρόκειται απλώς για ουτοπικές επιδιώξεις; Ή μήπως οι "κοινωνιοκεντρικές" ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων των Ελλήνων πολιτών και εν τέλει της ελληνικής κοινωνίας προσπαθούν απλώς να κρύψουν επιμελώς την προτίμησή μας προς μια κοινωνία της μετριότητας και της ελάσσονος προσπαθείας, ένα προκρούστειο κοινωνικό σύστημα όπου όποια κεφάλια, λόγω υψηλότερου αναστήματος, τυχόν προεξέχουν κόβονται προς παραδειγματισμό και προς αποφυγήν σκανδαλισμού των υπολοίπων;

Γεννητούρια!

Εδώ και μία εβδομάδα περίπου, στο δρόμο για τον σταθμό του Ηλεκτρικού αντικρύζω το ίδιο θέαμα:

Μια γάτα, που μόλις έχει γεννήσει, βρίσκεται προστατευμένη από τις φετινές παραξενιές του καιρού κάτω από ένα τσιμεντένιο παγκάκι. Μέσα σε ένα χάρτινο κουτί στρωμένο με ένα κουρελάκι θηλάζει τα τρία μικρά της.

Δίπλα της βρίσκονται πάνοτε μικροί σωροί από γατοτροφή καθώς και νερό. Η φροντίδα της γειτονιάς μειώνει τα βάσανα της μαμάς, που έτσι δεν χρειάζεται να μετακινηθεί σχεδόν καθόλου.

Και στ' αλήθεια δεν το κουνάει βήμα από τα μικρά της. Κάθε φορά που περνάω (και περνάω τουλάχιστον 4 φορές την ημέρα) είναι στην ίδια θέση, έχοντας αλλάξει μόνο λίγο την στάση του σώματός της, για να αντέξει την παρατεταμένη ακινησία.

Γλυκό το βάσανο της μητρότητας! Τα μωρά ακόμα δεν έχουν ανοί-ξει τα μάτια τους, αλλά - όταν δεν κοιμούνται - μάχονται άτσαλα για μια θηλή. Η μαμά, αλλάζοντας θέση στα πόδια της και αναδιατάσσοντας τα μικρά με μικρές στοργικές σπρωξιές, προσπαθεί να μην αφήσει κανένα παραπονεμένο. Και όταν όλη η οικογένεια κοιμάται, τι αντίθεση ανάμεσα στις αραιές αναπνοές της μαμάς και στις γρήγορες ανάσες των μωρών! Η μαμά-γάτα και τρεις τριχωτές μικροσκοπικές μπαλίτσες να φουσκώνουν και να ξεφουσκώνουν αδιάκοπα με διαφορετικούς ρυθμούς...

Είναι εξοικιωμένη με τους ανθρώπους η μαμά και δεν αντιδρά έντονα όταν την πλησιάζεις (όπως εγώ για να την φωτογραφίσω). Στο βλέμμα της "διάβασα" εγρήγορση για τυχόν παραβίαση του ιδιωτικού της χώρου αλλά και ικανοποίηση για το κατόρθωμά της, τα καμάρια της.

Τα μωρά επαληθεύουν τη μενδέλεια κληρονομικότητα: Ένα έχει τα κυρίαρχα χρώματα της μητέρας του (άσπρο / μαύρο), ένα δεύτερο είναι άσπρο / μουσταρδί (η πατρική σφραγίδα;) και το τρίτο είναι τρικολόρ! Νομίζω αναγνώρισα τον πατέρα (ή έναν από αυτούς).

Ρεμβάζει ήσυχος απολαμβάνοντας την σύντομη απογευματινή λιακάδα - και βαριέται. Η πατρότητα είναι γι' αυτόν άγνωστο συναίσθημα. Να 'ξερε πόσα χάνει...

Ολιγαρκής; Ρομαντικός;

...Ή κακομοίρης;

Περνώντας τακτικά από ένα γραφικό στενό της περιοχής μου είδα αυτό το συμπαθητικό Fiatάκι. Μια γριούλα 35 χρόνων, ζωντανό απολίθωμα της αυτοκινητοβιομηχανίας του '70 (ή της προηγούμενης;) και μαρτυρία μιας άλλης Ελλάδας και μιας διαφορετικής εποχής.

Υπάρχουν τέτοια "σαραβαλάκια" στην Αθήνα, αλλά συνήθως εγκατελειμμένα. Κείτονται σκονισμένα, σκουριασμένα, με ξεφουσκωμένα λάστιχα, συνχνά απογυμνωμένα απ' οτιδήποτε δυνητικά χρήσιμο. Θα τα δεις με μισάνοικτο καπώ, τα "σπλάχνα" να λείπουν, σαν κακοσυντηρημένες μούμιες, νεκροί "ξεπεσμένης" άλλοτε αριστοκρατικής οικογένειας, που δεν διέθετε πλέον τα απαραίτητα για "1ης τάξεως" ταρρίχευση.

Το Fiatάκι όμως είναι ακόμα δραστήριο. Καλοπλυμένο και γυαλισμένο, με το καροσσερί σε άριστη κατάσταση, το σαλόνι του αξιοπρεπές και καθαρό και ακόμα και τις ζάντες προσεγμένες. Τα σήματα των τελών κυκλοφορίας φιγουράρουν σιδηρόδρομος το ένα δίπλα στο άλλο κολλημένα στο παρμπρίζ, με το τελευταίο να δείχνει ότι το αυτοκίνητο κυκλοφορεί περήφανα και φέτος, διεκδικώντας μια θέση δίπλα στα υπερσύγχρονα τρισέγγονά του. "Σαραβαλάκι" υπέργηρο αυτό, ανάμεσα στα μοδάτα αυτοκίνητα πόλης (αυτοκίνητα υποτίθεται πόλης, που σε κάθε face lift μεγαλώνουν κατά μερικά εκατοστά, σε πλήρη αντίθεση με την αρχική φιλοσοφία τους, μάλλον για να χωρέσουν το προοδευτικώς ογκούμενο εγώ των ιδιοκτητών τους), τις λιμουζίνες με τους είκοσι αερόσακκους και τα δερμάτινα σαλόνια, τα "φτιαγμένα" αγωνιστικά με τους μαρσπιέδες και τις θορυβώδεις εξατμίσεις, τα ανοιχτά διθέσια με τους επίδοξους playboy οδηγούς τους.

Μ' αρέσει να κάνω σενάρια για τον οδηγό του, την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα του. Ίσως να μην έχει την οικονομική άνεση να το αντικαταστήσει με κάποιο πιο σύγχρονο. Αλλά πάλι, τα δάνεια να 'ναι καλά. Ίσως πάλι να το λατρεύει, να είναι γι' αυτόν ζωντανή ανάμνηση μιας εποχής που την αναπολεί με ιδιαίτερη νοσταλγία.

Ίσως τέλος να είναι ολιγαρκής, να θεωρεί ότι αφού το αυτοκίνητο δεν έχει τελειώσει τις ημέρες του και συνεχίζει να εξυπηρετεί τον σκοπό του (π.χ. κίνηση εντός πόλεως) δεν υπάρχει λόγος αντικαταστάσεώς του. Μετά βεβαιότητος και ανεξαρτήτως ισχύουσας εκδοχής, θα έχει υποστεί τα πάνδεινα από το περιβάλλον του ο συγκεκριμένος οδηγός. Πόσες και πόσες φορές θα τον έχουν παρακινήσει με περισσότερο ή λιγότερο διακριτικό τρόπο να "αναβαθμιστεί". "Έλα μωρέ, πέταξέ το, πάρε ένα ..., ένα ... (στα αποσιωπητικά γνωστά μοντέλα πόλης), σε ρίχνει αυτός ο κουβάς, μην είσαι κακομοίρης!".

Μάλλον όμως ο οδηγός μας, ανεξαρτήτως εκδοχής, θα σκέφτεται ότι το αυτοκίνητο δεν είναι μόνον "μόστρα", επίδειξη, γκομενιλίκι, περιφορά εγωισμού ανά τους δρόμους και τις λεωφόρους, αλλά και (ίσως κυρίως) συναίσθημα, ιστορία, αναμνήσεις, προσωπκό στίγμα. Και, ακόμη - ακόμη, είναι πιθανόν να ανήκει σε εκείνη την μειοψηφία των Ελλήνων πολιτών που έχει μάθει να περνά με αυτά που έχει και να μην "τα θέλει όλα και τώρα", να μην ζει για να καταναλώνει αφειδώς, και μάλιστα με δανεικά, προϊόντα που παράγονται από άλλους.

ΥΓ.: Αγαπώ τα αυτοκίνητα (και ιδιαιτέρως τα σπορ). Αλλά η αυτοκίνηση πρέπει, νομίζω, να είναι χαρά, ΟΧΙ καταναλωτικός οίστρος που να απειλεί να μας πνίξει στις πόλεις. Και βεβαίως ΟΧΙ τρόπος επίδειξης. Τα αυτοκίνητα ΔΕΝ είναι ρούχα, να τα αλλάζουμε κάθε χρόνο και να τα φοράμε ασσορτί με το ντύσιμο. Πολλώ δε μάλλον που δεν τα παράγουμε (ούτε αυτά) εμείς...

Και για του λόγου το αληθές (περί αγάπης για τα σπορ αυτοκίνητα), να κάτι που μου αρέσει: Το BMW CS Concept...

Αξιώσεις (υπερ)κατανάλωσης

Ποια είναι τα επίπεδα κατανάλωσης που ο μέσος Έλληνας θεωρεί σήμερα συμβατά με την οικονομική του κατάσταση και αυτή της χώρας μας; Ποια κατά συνέπεια επίπεδα κατανάλωσης θεωρεί ότι δικαιωματικά διεκδικεί ακόμη και όταν με τις αμοιβές του δεν τα επιτυγχάνει;

Η απάντηση δεν είναι προφανής. Η ελληνική κοινωνία, όπως και κάθε άλλη, είναι ένα μείγμα ανθρώπων με αποκλίνουσες οικονομικές δυνατότητες. Επιπλέον, οι σταθερές ποιότητας ζωής αλλάζουν από εποχή σε εποχή. Κάποτε το αυτοκίνητο ήταν αντικείμενο πόθου για τους πολλούς, τώρα πνιγόμαστε από τον αριθμό των τετρατρόχων στις πόλεις. Και οι συσκευές κινητής τηλεφωνίας, στα χέρια ελάχιστων πριν (μόλις) μια δωδεκαετία, συγκέντρωναν τα ζηλόφθονα βλέμματα των υπολοίπων. Τώρα η κατοχή δύο και τριών συσκευών από συνδρομητή είναι μάλλον banalité, δεν συγκινεί πλέον κανένα.

Παρά την διαρκώς διευρυνόμενη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών που έχουμε εντάξει στις «απαραίτητες», θεωρώ ότι έχουμε σε πολλές περιπτώσεις διαβεί το (έστω και ασαφές) όριο που χωρίζει την λελογισμένη κτήση και χρήση από την υπερβολή.

Δείτε τι γίνεται με την χρήση των κινητών τηλεφώνων. Απαντήστε ειλικρινώς τι ποσοστό του χρόνου ομιλίας στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας αντιπροσωπεύει τις «απαραίτητες» συνομιλίες. Εγώ έχω δώσει την απάντηση, το υπολογίζω σε μόλις 20% (με μετριοπαθείς εκτιμήσεις). Θα μου πείτε «πώς ορίζεις το απαραίτητο»; Στις περισσότερες περιπτώσεις από το αντίθετό του. Οι συνομιλίες που δεν λύνουν κανένα επείγον ή άμεσο πρόβλημα, που θα μπορούσαν σε εύθετο χρόνο να διεξαχθούν από σταθερά δίκτυα, δεν είναι «απαραίτητες». Εξοικειώνουν απλώς τον χρήστη με ένα διαρκές «μπαραμπούρα», μια ακατάσχετη λεκτική διάρροια, που του δίνει την ψευδαίσθηση επικοινωνίας με άλλους. Με κάτι τέτοια, οι λογαριασμοί κινητής τηλεφωνίας έχουν φθάσει να απορροφούν χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις 20%-30% του ατομικού εισοδήματος. Άκουσα, δε, και το εξής αντ-επιχείρημα: «Καλύτερα να μας τα τρώνε οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας παρά οι γιατροί...» (υπονοείται η ψυχοθεραπευτική δράση των τηλεφωνικών συνομιλιών).

Άλλα παραδείγματα: ΤΑΧΙ. Έχω γνωστούς μου που διαθέτουν τον προσωπικό τους οδηγό ΤΑΧΙ!!! Με μηνιαίες απολαβές περί τα 1000€, δεν διανοούνται εν τούτοις να μπούνε σε Μέσο Μαζικής Μεταφοράς. Για τις μετακινήσεις τους καλούν γνωστό τους οδηγό ΤΑΧΙ, που τους χρεώνει γενναία. «Έλα μωρέ, ΜΕΤΡΟ και τρίχες, πάρε ένα ταξάκι εκεί πέρα να κάνεις τη δουλειά σου!»

Άλλοι χρησιμοποιούν αυτοκίνητό τους ακόμη και για να πάνε στην τουαλέτα. Δεν ξέρουν καν που βρίσκονται οι σταθμοί του ΜΕΤΡΟ (για να μην πούμε για τις γραμμές των λεωφορείων). Πρόσφατα υπέδειξα σε φίλη μου την χρήση του Ηλεκτρικού για να κινηθεί μεταξύ δύο σημείων στην Αθήνα που απείχαν ελάχιστα από αντίστοιχους σταθμούς. Μου αντιγύρισε (με έπαρση) ότι από τη στιγμή που πήρε δίπλωμα δεν ξαναμπήκε σε Μέσο Μαζικής Μεταφοράς.

Κεφάλαιο «διασκέδαση»: Εδώ είμαστε στα φόρτε μας. Τι πρόσωπο στην κοινωνία να έχεις αν δεν μπορείς να κάνεις ένα «αξιοπρεπή» λογαριασμό σε σκυλάδικο, «να κάνεις ζημιά» όπως περήφανα λέγεται... Ή να πιεις τον Σαρωνικό σε αλκοόλ δις εβδομαδιαίως σε clubs... Άλλωστε από τα σκορπισμένα στους πέντε ανέμους χρήματά σου θα φάνε πολλοί: Οι ιδιοκτήτες, οι πάσης φύσεως «προστάτες», και τελικά κάποιοι υπάλληλοι του κράτους ή των δήμων, που εξασφαλίζουν την ασύδοτη εκμετάλλευση των χώρων αυτών, παρά την σωρεία παρανομιών που κατά κανόνα την συνοδεύει.

Θα μου πείτε, γι’ αυτό είναι τα χρήματα, για να ξοδεύονται. Σημασία όμως έχει το πόσα και το πού. Γιατί τα χρήματα που ξοδεύονται μπορούν θεωρητικώς να θέσουν σε κίνηση την παραγωγική μηχανή.

Έχει σημασία λοιπόν:
(1) Αν πρόκειται για χρήματα αποκτηθέντα ή οφειλόμενα, αν είναι δηλ. προϊόν εργασίας ή δανεισμού. Όταν δανειζόμαστε για να διασκεδάσουμε ή να αγοράσουμε το τρίτο αυτοκίνητο ή να εξασφαλίσουμε την αέναη λογοδιάρροια στο κινητό μας (και γενικότερα να εξασφαλίσουμε επίπεδα κατανάλωσης αναντίστοιχα προς τα πραγματικά μας εισοδήματα), οδηγούμε τις τράπεζες στο να δανείζονται με την σειρά τους ξένο χρήμα για να μας δανείσουν (καθώς το χρήμα από εγχώριες καταθέσεις αποταμίευσης έχει σχεδόν εξατμισθεί). Τελικά οι τράπεζες επωφελούνται, έστω και πρόσκαιρα, αλλά, αν δεν αυξάνεται η εγχώρια παραγωγικότητα, το μόνον που επιτυγχάνεται είναι ένας φαύλος κύκλος υπερδανεισμού και εξάρτησης. Και βέβαια, «όποιος χρωστάει δεν μιλάει», και αυτό είναι ακόμα πιο αληθινό στα διακρατικά παιχνίδια εξουσίας.
(2) Τι είδος παραγωγικότητας προάγεται με την κατανάλωση. Η αθρόα αύξηση εισαγωγών απλώς αυξάνει την παραγωγικότητα άλλων χωρών. (Δανείζομαι για να αποκτήσω 4Χ4 γνωστής γερμανικής μάρκας και να πουλάω μούρη; Η τράπεζά μου, από την οποία πήρα το δάνειο, έχει κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένη. Το ίδιο, πιθανώς, και η ιαπωνική τράπεζα, από την οποία με τη σειρά της δανείστηκε η τράπεζά μου. Ομοίως και οι Γερμανοί εργάτες που τους δίνω δουλειά. Όσο για την Ελλάδα και τους Έλληνες...) Αν πάλι η υπερκατανάλωση αφορά εγχώριες υπηρεσίες (εσωτερικός τουρισμός, διασκέδαση κτλ.), απλώς αναδιανέμεται το εθνικό εισόδημα, δεν παράγεται καινούριο προϊόν.

Κάποτε ο Έλληνας είχε τρόπο ζωής το να απλώνει τα πόδια του μόνον μέχρι εκεί που έφθανε το πάπλωμά του. Μήπως σταδιακά και ανεπαίσθητα μετατραπήκαμε σε Λουδοβίκους και Αντουανέττες, με καταναλωτικές αξιώσεις ξεπε-σμένης μπουρζουαζίας;

Σήμερα κατισχύει το δόγμα του «τα θέλω όλα και τα θέλω τώρα». Από αυστηρά οικονομικής απόψεως, αυτό αυξάνει την εξάρτηση της χώρας μας από τον εξωτερικό δανεισμό και αδυνατίζει την διαπραγματευτική μας θέση στη διεθνή σκηνή. Αλλά και σε επίπεδο ανθρώπινης ποιότητας, αυτή η αλλαγή αντιλήψεων και προτεραιοτήτων με κατεύθυνση τον υπερκαταναλωτισμό εξαγριώνει τα ήθη.

Αυτός που θεωρεί ότι στη λίστα των απαραίτητων της ζωής εντάσσεται αυτοδικαίως κάθε καταναλωτικό του καπρίτσιο, είναι αποφασισμένος να μεταχειριστεί όποιο μέσο απαιτηθεί για να υποστηρίξει αυτό το πρότυπο ζωής. Η απάτη, ο χρηματισμός, ο εκβιασμός, η παρανομία είναι τότε οι δρόμοι από τους οποίους υποχρεωτικά θα περάσει, αργά ή γρήγορα.

"Θεσοπιάστες"

Μικρές, ασήμαντες αντικοινωνικές πράξεις; Ή «εξ όνυχος τον λέοντα»;

Την ημέρα της γενικής απεργίας (14/05/2007) κινούμενος πεζός στην περιοχή μου αντίκρισα το ίδιο αποκαρδιωτικό θέαμα σε δύο εκδόσεις.

Στην πρώτη περίπτωση ιδιοκτήτης ΙΧ αυτοκινήτου σκέφτηκε φεύγοντας το πρωί για τη δουλειά του: «Δεν γκαβατζώνω τη θέση parking, να τη βρω ήσυχα – ήσυχα όταν γυρίσω το απόγευμα και να μην ταλαιπωρούμαι σε αναζήτηση θέσεως (να μην έχω να περπατάω κιόλας, αν αφήσω το όχημα μακριά);» Και αμ έπος αμ έργον. Πλαστική καρέκλα στη θέση που άφησε πίσω του και αναχώρηση για τη δουλειά.

Πέρασα επανειλημμένως από το επίμαχο σημείο. Η θέση έμεινε κενή μέχρι αργά το απόγευμα, οπότε και την κατέλαβε ανενόχλητος ο συγκεκριμένος συμπολίτης μας.

..................................................................................

Η δεύτερη περίπτωση είναι μια πιο σοφιστικέ και οργανωτικώς μελετημένη παραλλαγή της πρώτης.

Εδώ επιστρατεύτηκαν για τον ίδιο σκοπό τρεις αυτοσχέδιες κολώνες με σταθερή τσιμεντένια βάση, που τοποθετημένες σε απόσταση μεταξύ τους διεφύλαξαν ... το αυτονόητο δικαίωμα άλλου συμπολίτη μας στο parking κάτω από το διαμέρισμά του, χωρίς τους μπελάδες της αναζήτησης από τετράγωνο σε τετράγωνο και από γωνία σε γωνία.

Θα μου πείτε: «Δεν βαρέθηκες; Τα ίδια ή παρόμοια έγραψες και δύο posts πριν.» Ναι, αλλά εξακολουθούν να με εντυπωσιάζουν και να με ξαφνιάζουν δυσάρεστα (παρά τα πολλαπλά παραδείγματα) τρία σημεία:
(1) Το θράσος των συγκεκριμένων συμπολιτών μας, οι οποίοι ανερυθρίαστα ιδιοποιούνται δημόσιο χώρο. Δεν είναι οι μόνοι, βέβαια. Αλλά από τους ισχυρούς (ιδιοποιήσεις δασών, παραλιών κτλ.) μέχρι τους λιγότερο ισχυρούς ή και τους ανίσχυρους (ιδιοποίηση χώρου parking που προορίζεται για κοινή χρήση), το παράδειγμα συμπεριφοράς γενικεύεται και διαχέεται σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας.
(2) Η έλλειψη οποιωνδήποτε τύψεων. Κάνουν ό,τι κάνουν και συνεχίζουν ήσυχα την ημέρα τους, χωρίς δεύτερη σκέψη. Είναι ένα βήμα πέρα από το θράσος.
(3) Η συστολή ημών των υπολοίπων. Σημειώνω ότι κανείς δεν τόλμησε, για περισσότερες από 8 ώρες, να παραβιάσει τα όρια των «φέουδων» που αυτοσχέδια έστησαν οι δύο συμπολίτες μας. Μάθαμε να αποδεχόμαστε μοιρολατρικά την αυθαιρεσία και το θράσος των άλλων;

Τελικά, η αντικοινωνική συμπεριφορά έπαψε να αποτελεί απαξία στην Ελλάδα, η οποία (καθώς εικάζεται από πολλά παραδείγματα) δεν συγκροτείται πλέον σε σώμα προσώπων εν κοινωνία, αλλά αποτελεί απλό άθροισμα ιδιωτών έτοιμων να αλληλοσπαραχθούν κατά περίπτωση για την εξυπηρέτηση των αποκλινόντων ατομικών συμφερόντων τους. Θα μου πείτε, «από αυτά τα μικρά το συμπεραίνεις;» Υπάρχουν και τα μεγάλα, αλλά - όπως σοφά ειπώθηκε - «εξ όνυχος τον λέοντα», το λιοντάρι το κρίνεις ακόμα και από τα νύχια του...

Για τους πιο δύσπιστους (ή αθεράπευτα αισιόδοξους): Δείτε τον τρόπο με τον οποίο συμπλέκονται και διαπληκτίζονται δύο οδηγοί «δι’ ασήμαντον αφορμήν», όχι μόνον σε περίπτωση που προκύψει ατύχημα και υλικές ζημιές αλλά και για μια στραβοτιμονιά χωρίς συνέπειες.

Ίσως να υπερβάλλω. Αλλά αυτή την ώρα και άλλο παράδειγμα έρχεται να ενισχύσει την θεωρία μου ότι η αποφυγή, η αποστροφή και εν τέλει η περιθωριοποίηση της αντικοινωνικής συμπεριφοράς δεν περιλαμβάνονται πλέον στην «διδακτέα ύλη» της ελληνικής κοινωνίας: Ένας τετράτροχος καβαλάρης επιδεικνύει τον εγωισμό του μαρσάροντας εκκωφαντικά έξω από τα παράθυρά μας, βασανίζοντας σαδιστικά ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο...

"Απαγορεύεται το κάπνισμα"

ή άλλως η "ελληνική ιδιαιτερότης"

Αρκετά είπαμε για τον Sarkozy. Αρκετά ρεμβάσαμε (όσοι από μας αισθαν-θήκαμε έτσι) μπροστά στην εμβληματική εικόνα ηγέτη που χαιρετά μέσα από ένα αυτοκίνητο – προϊόν της δικής του χώρας (και όχι μέσα από καμιά λιμουζινάρα «άστρο λαμπρό μας οδηγεί»). Άλλωστε η δική μας χώρα, με το να μην παράγει (ούτε) αυτοκίνητα δίνει την απόλυτη ελευθερία στους υπηκόους της και τους ηγέτες τους να εκδηλώνουν χωρίς πατριωτικούς ενδοιασμούς την προτίμησή τους σε προϊόντα χλιδής της αλλοδαπής, και στον τομέα των αυτοκινήτων.

Άιντε πάμε παρακάτω...

Θέμα «κάπνισμα». Θέμα που σηκώνει πολλή συζήτηση, όπως και τόσα άλλα θέματα εδώ στην χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας, χώρα όπου ανθεί ο διάλογος (προφερόμενος την τελευταία εικοσαετία «δΓιάλογος», με έμφαση στο «Γ», ως διαπιστευτήριο προοδευτικότητας) αλλά μαραίνεται η δράση. Ως «έθνος οκνόν μεν, λάλον δε» μας είχε χαρακτηρίσει Ευρωπαίος περιηγητής, του τέλους του 19ου αιώνος αν δεν απατώμαι, και δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχος.

Μα είναι γνωστό ότι η Ελλάδα υιοθέτησε αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες για τη απαγόρευση καπνίσματος, θα μου πείτε. Το 2002 πράγματι τέθηκε σε ισχύ διάταξη που απαγόρευε το κάπνισμα σε πληθώρα κλειστών χώρων, μεταξύ των οποίων σταθμοί, εκπαιδευτήρια, νοσηλευτικά ιδρύματα, αμφιθέατρα. Σε ορισμένους άλλους από αυτούς τους χώρους υπήρχε πρόνοια για την διαμόρφωση χώρων για τους καπνιστές, με επαρκή εξαερισμό, όπου θα μπορούσαν να καπνίζουν χωρίς να επιβαρύνουν τους μη καπνιστές.

Εξαιρέσεις γινόντουσαν για ορισμένους τύπους καταστημάτων, όπως αμιγή bar ή παραδοσιακά καφενεία.
Εστιάζω την προσοχή σας στην αναφορά της υγειονομικής διατάξεως στους ... λοιπούς εργασιακούς χώρους: «... Απαγορεύεται το κάπνισμα στους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους αναμονής, υποδοχής, συναλλαγής και προσέλευσης του κοινού, στις αίθουσες συνεδριάσεων, συνελεύσεων, αμφιθέατρα κ.λπ. ενώ στους υπόλοιπους εργασιακούς χώρους, μέσα από διάλογο και διμερείς συμφωνίες εργαζομένων και εργοδοτών, ορίζονται οργανωτικά και χωροταξικά οι χώροι που θα απαγορεύεται ή θα επιτρέπεται το κάπνισμα».

Προφανέστατα, οι «λοιποί εργασιακοί χώροι» περιλαμβάνουν πληθώρα ιδιωτικών επιχειρήσεων, όπου η προσπάθεια μειώσεως της επιβαρύνσεως του μη καπνιστή από τη βλαβερή συνήθεια του καπνιστή περίπου εγκαταλείπεται εις την «φιλοπατρίαν των Ελλήνων» και την γνωστή αυτής αποτελεσματικότητα.

Πού βρισκόμαστε 5 χρόνια αφ’ ότου έπεσε φαρδιά-πλατιά η υπογραφή του τότε υφυπουργού Υγείας, ως θεσμικού εγγυητή εφαρμογής των νόμων (δηλ. εγγυητή του αυτονόητου); Δείτε γύρω σας...

Πολλά νοσοκομεία είναι τεκέδες. Μια βόλτα στο ΚΑΤ θα σας πείσει. Αν εξαιρέσουμε τους θαλάμους ασθενών (αν και εκεί ακόμη...), παντού αλλού η αιθαλομίχλη της απολαύσεως υψώνεται ουρανομήκης. Στους χώρους αναμονής των συγγενών – συνοδών ασθενών η κάπνα είναι μερικές φορές τόσο πυκνή που κόβεται με το μαχαίρι. Να μην μιλήσουμε βέβαια και για τα γραφεία των γιατρών. Όπου και αν πας, όπου και αν σταθείς, δυσκολεύεσαι να αναπνεύσεις δύο δράμια καθαρό αέρα. Ακόμη χειρότερα: ντουμάνι ο καπνός και έξω από κλινικές με ιδιαίτερα ευαίσθητους στον καπνό ασθενείς...

Αλλά η μεγάλη ... επιτυχία της εφαρμογής της διατάξεως απαντάται αναμφισβήτητα στα γραφεία ιδιωτικών επιχειρήσεων. Από παραδείγματα γνωστών μου, συμπεραίνω ότι τα πάντα έχουν σε πολλά γραφεία αφεθεί στην τύχη τους. Αν ο προϊστάμενος είναι αντικαπνιστής, μπορεί οι μη καπνίζοντες υφιστάμενοί του να ελπίζουν στο (αυτονόητο;) δικαίωμα της εισπνοής καθαρού αέρα. Με προϊστάμενο καπνιστή ή έστω μη καπνιστή – που όμως ενδιαφέρεται περισσότερο για την βολή του και να μην χάνονται ανθρωποώρες από εργαζομένους που θα απομακρύνονται από το πόστο τους για να τραβήξουν καμιά τζούρα – οι μη καπνίζοντες καπνίζουν και αυτοί με το στανιό, κατά τα κέφια των θεριακλήδων.
Γνωστός μου ξεπαγιάζει όλο το χειμώνα επί μια δεκαετία τώρα (σαν το...κοριτσάκι με τα σπίρτα), με ανοιχτό παράθυρο και με τον εκκωφαντικό θόρυβο της λεωφόρου 8 ώρες Χ 5 ημέρες / εβδομάδα στα τύμπανά του, μπας και γλυτώσει τον καρκίνο και το έμφραγμα. Γιατί και να τα πάθεις, οι καπνιστές δεν θα αναγνωρίσουν την ενοχή του παθητικού καπνίσματος. Το πολύ – πολύ να ακούσεις και καμιά χοντράδα του τύπου: «Είδες που γκρίνιαζες για τον κίνδυνο από το τσιγάρο; Εμείς που καπνίζουμε τόσα χρόνια δεν πάθαμε τίποτα!». Ακόμα και γιατρούς (καπνιστές εννοείται) έχω ακούσει να λένε ότι τα περί κινδύνου από το κάπνισμα είναι αβάσιμα. Περί κινδύνου, δε, από το παθητικό κάπνισμα, ούτε συζήτηση: Αν θίξεις το θέμα εδώ στην Ελλάδα σε κύκλο καπνιστών, κινδυνεύεις να χλευαστείς.

Γιατί όμως οι κουτόφραγκοι επιμένουν στην καταστολή; Δεν έχουν αυτοί παράδοση στη δημοκρατία, της οποίας το copyright εμείς φυλάσσουμε ως κόρην οφθαλμού διά τους εαυτούς μας; Απλούστατα, οι χώρες αυτές έχουν αποφασίσει υπέρ ορισμένων προτεραιοτήτων. Ναι, έχουν δικαίωμα οι καπνιστές στην αυτοκτονία (ή στη αυτοδιάθεση, αν προτιμάτε την πιο ήπια εκδοχή μιας προσωπικής ελευθερίας που η άσκησή της αντιστρατεύεται την ζωή), αλλά δεν έχουν υποχρέωση οι μη καπνιστές να συμμετέχουν στην ομαδική αυτοχειρία. Και, ναι, όσο και αν αυτό εδώ ακούγεται φασιστικό, οι αποφασίζοντες στις χώρες αυτές έχουν σχηματίσει την πεποίθηση (και η πραγματικότητα τους δικαιώνει) ότι η περιθωριοποίηση του καπνιστή, η εμπέδωση του αισθήματος ότι η συνήθειά του είναι αντικοινωνική και απόβλητη (με το να υποχρεώνεται να καπνίζει στην καλύτερη περίπτωση απομονωμένος σε περιορισμένους χώρους και στη χειρότερη μόνον σε ανοικτούς χώρους και μακριά από παράθυρα κτηρίων) είναι μέρος της συλλογικής προσπάθειας μειώσεως του ποσοστού διείσδυσης του καπνίσματος στον γενικό πληθυσμό. Εμείς, εδώ, με τα...δημοκρατικά μας ήθη, κατορθώσαμε να πρωτεύουμε σταθερά στις θλιβερές στατιστικές του καπνίσματος, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Και ενώ η ελλιπής εφαρμογή της διατάξεως βγάζει μάτια όσο ο ήλιος το καταμεσήμερο, συζητάμε εντούτοις εάν θα υιοθετήσουμε και πιο αυστηρές διατάξεις. Θα απαγορεύεται, λέει, η πώληση τσιγάρων σε ανηλίκους. Και ποιος θα εφαρμόσει την απαγόρευση; Ποιος θα κρεμάσει την κουδούνα στο λαιμό του γάτου, κατά τον μύθο; Δεν είναι, βέβαια, εδώ ο φόβος που μας κάνει απρόθυμους. Είναι η παραδοσιακή μας αντίθεση στην καταστολή. Έχουμε την αναρχία στο αίμα μας! Φέρτε μας νόμους να ψηφίσουμε πάραυτα. Αλλά περί εφαρμογής, η μεν σαρξ πρόθυμη, το δε πνεύμα ασθενές...

Ένας πολιτικός με στόφα Ηγέτη

Όπως το υποσχέθηκα, έχετε μεταφρασμένο τον πρώτο λόγο του Nicolas Sarkozy, αυτού του παιδιού μεταναστών που τίθεται στο ύπατο αξίωμα της Γαλλίας, μετά από μια ζωηρότατη προεκλογική διαμάχη, για να κλείσει με τον πιο πανηγυρικό τρόπο μια ολόκληρη εποχή για την πατρίδα του και να επηρεάσει ζωτικά τον ρου του Ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Ήδη οι σεισμικές δονήσεις γίνονται αισθητές στην χώρα μας, χώρα (δυστυχώς) μεταπρατών ιδεών, όπου κάποιοι αρχίζουν δειλά να ανακαλύπτουν από χθες ότι η επιτηδευμένη εκφραστική αμβλύτητα - η στοχεύουσα στο να ευχαριστήσει τους πάντες, να μην ανοίξει μέτωπα και να μην θίξει ή φοβίσει κανέναν - είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος λίμνασης και στασιμότητας.

"Αγαπητοί μου συμπατριώτες

Απευθυνόμενος σε σας αυτό το βράδυ, σε μία στιγμή η οποία είναι, ο καθένας το καταλαβαίνει, εξαιρετική στην ζωή ενός ανθρώπου, αισθάνομαι μια πελώρια συγκίνηση.

Γεύομαι από την πιο νεανική μου ηλικία την ανείπωτη υπερηφάνεια να ανήκω σε ένα μεγάλο, παλαιό και ωραίο έθνος, την Γαλλία. Την αγαπώ όπως κανείς μας αγαπά στην ζωή του πολύτιμες ανθρώπινες υπάρξεις που του έχουν δώσει τα πάντα. Τώρα είναι η δική μου σειρά να της δώσω τα πάντα.

Αυτό το βράδυ η σκέψη μου πηγαίνει στους εκατομμύρια Γάλλους που σήμερα μου χάρισαν την εμπιστοσύνη τους. Θέλω να τους πω ότι μου έκαναν την πιο μεγάλη τιμή που υπάρχει, κρίνοντάς με άξιο να προεδρεύσω του πεπρωμένου της Γαλλίας.

Η σκέψη μου πάει σε αυτούς που με συνόδευσαν σ’ αυτή την εκστρατεία. Θέλω να τους εκφράσω την ευγνωμοσύνη και τα αισθήματα στοργής μου.

Η σκέψη μου πάει στην Κυρία Royal. Θέλω να της πω διατηρώ σεβασμό γι’ αυτή και για τις ιδέες της με τις οποίες ταυτίστηκαν τόσοι Γάλλοι.

Η σκέψη μου πάει σε όλους τους Γάλλους που δεν με ψήφισαν. Θέλω να τους πω ότι, πέρα από την πολιτική διαμάχη, πέρα από τις αποκλίσεις απόψεων, δεν υπάρχει παρά μία και μοναδική Γαλλία.

Θέλω να τους πω ότι θα είμαι ο Πρόεδρος όλων των Γάλλων, ότι θα μιλώ για καθένα από αυτούς. Θέλω να τους πω ότι αυτό το βράδυ δεν έχουμε να κάνουμε με την νίκη μιας Γαλλίας εναντίον μιας άλλης. Δεν υπάρχει για μένα απόψε παρά μία νίκη, αυτής της δημοκρατίας, αυτή των αξιών που μας ενώνουν, αυτή του ιδεατού που μας συγκεντρώνει γύρω του. Η προτεραιότητά μου θα είναι να θέσω τα πάντα σε κίνηση ώστε οι Γάλλοι να έχουν πάντοτε επιθυμία να μιλούν και να κατανοούνται μεταξύ τους και να εργάζονται μαζί.

Ο Γαλλικός λαός εκφράστηκε. Επέλεξε να αποχωριστεί από τις ιδέες, τις συνήθειες και τις συμπεριφορές του παρελθόντος. Επιθυμώ να αποκαταστήσω την εργασία, το κύρος, το ηθικό, τον σεβασμό, την αρετή. Θέλω να ξαναδώσω αξία το έθνος και την εθνική ταυτότητα. Θέλω να αποκαταστήσω εκ νέου στους Γάλλους την υπερηφάνεια του να είναι Γάλλοι. Επιθυμώ να τερματίσω το εθνικό αίσθημα ενοχής, που είναι μια μορφή μίσους του εαυτού μας και την καταφυγή στον ανταγωνισμό ιστορικών αναμνήσεων, που τρέφει το μίσος των άλλων.

Ο Γαλλικός λαός επέλεξε την αλλαγή. Αυτή την αλλαγή θα την θέσω σε πραγματοποίηση επειδή αυτή είναι η εντολή που έλαβα από τον λαό και επειδή η Γαλλία το έχει ανάγκη. Αλλά θα το κάνω με όλους τους Γάλλους. Θα το κάνω σε ένα πνεύμα ενότητας και αδελφότητας. Θα το κάνω χωρίς κανείς να έχει το αίσθημα ότι έχει αποκλεισθεί, ότι υπήρξε αναλώσιμος. Θα το κάνω με την θέληση ο καθένας να μπορεί να βρει την θέση του στην Δημοκρατία μας, ο καθένας να αισθάνεται αναγνωρισμένος και σεβαστός στην αξιοπρέπειά του ως πολίτη και ως ανθρώπου. Όλοι όσους η ζωή τραυμάτισε, έφθειρε οφείλουν να γνωρίζουν ότι δεν θα είναι πλέον εγκατελειμμένοι, θα βοηθούνται και θα υποστηρίζονται. Εκείνοι που έχουν το αίσθημα πως ότι και να κάνουν δεν θα επιπλεύσουν, οφείλουν να είναι βέβαιοι ότι δεν θα εγκαταλειφθούν στο περιθώριο και ότι θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άλλους.

Καλώ όλους τους Γάλλους πέραν του κόμματος που υποστηρίζουν, της ιδεολογίας τους και της καταγωγής τους να ενωθούν στο πρόσωπό μου ώστε η Γαλλία να επανατεθεί σε κίνηση. Καλώ τον καθένα να μην αφεθεί στην μισαλλοδοξία και τον φανατισμό, να ανοιχθεί στους άλλους, σε αυτούς που έχουν ιδέες και πεποιθήσεις διαφορετικές.

Θέλω να απευθύνω μήνυμα στους συνεργάτες μας Ευρωπαίους με τους οποίους το πεπρωμένο μας είναι συνδεδεμένο, για να τους πω ότι σε όλη τη ζωή μου ήμουν ευρωπαίος, ότι πιστεύω στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα και ότι απόψε η Γαλλία επιστρέφει στην Ευρώπη. Αλλά και για να τους εξορκίσω να ακούσουν την φωνή των λαών που ζητούν προστασία. Να τους εξορκίσω να μην κωφεύσουν στην μήνιν των λαών που αντιλαμβάνονται την Ευρωπαϊκή Ένωση όχι ως μία προστασία αλλά ως δούρειο ίππο όλων των απειλών που από την φύση τους φέρουν οι μετασχηματισμοί του κόσμου μας.

Θέλω να απευθύνω μήνυμα στους φίλους μας Αμερικανούς για να τους πω ότι μπορούν να υπολογίζουν στην φιλία μας που σφυρηλατήθηκε μέσα από τις τραγωδίες της Ιστορίας τις οποίες αντιμετωπίσαμε μαζί. Θέλω να τους πω ότι η Γαλλία θα είναι πάντοτε στο πλευρό τους όταν θα την έχουν ανάγκη. Αλλά επίσης πως φιλία είναι να δέχεσαι ότι οι φίλοι μπορούν να σκέφτονται διαφορετικά και ότι οι ΗΠΑ έχουν το καθήκον να μην αποτελέσουν εμπόδιο στην μάχη εναντίον της κλιματικής υπερθέρμανσης, αλλά αντιθέτως να ηγηθούν της προσπάθειας, καθ’ ότι αυτό που διακυβεύεται είναι η μοίρα της ανθρωπότητας ολόκληρης.

Θέλω να απευθύνω μήνυμα στους λαούς της Μεσογείου για να τους πω ότι στην Μεσόγειο είναι που παίζονται όλα και ότι πρέπει να υπερπηδήσουμε τα μίση για να αφήσουμε χώρο για το μεγάλο όνειρο της ειρήνης και του πολιτισμού. Θέλω να τους πω ότι ήλθε ο καιρός να κτίσουμε μαζί μία Μεσογειακή Ένωση που θα είναι μία έκφραση ενότητας μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής.

Θέλω να απευθύνω αδελφικό μήνυμα σε όλους τους Αφρικανούς για να τους πω ότι επιθυμούμε να τους βοηθήσουμε να νικήσουν την ασθένεια, την πείνα και την φτώχεια και να ζήσουν ειρηνικά. Θέλω να τους πω ότι θα αποφασίσουμε μαζί μια πολιτική ελεγχόμενης μετανάστευσης και μια φιλόδοξη πολιτική ανάπτυξης.

Θέλω να απευθύνω μήνυμα σε όλους όσους στο κόσμο πιστεύουν στις αξίες της ανεκτικότητας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού, σε όλους όσους καταδιώκονται από τυραννίες και δικτατορίες, σε όλα τα παιδιά και σε όλες τις γυναίκες που υποφέρουν στον κόσμο, για να τους πω ότι η Γαλλία θα είναι στο πλευρό τους, ότι μπορούν να υπολογίζουν σ’ αυτή.

Αγαπητοί μου συμπατριώτες, θα γράψουμε μαζί μια νέα σελίδα της ιστορίας μας. Είμαι βέβαιος ότι θα είναι μεγάλη και ωραία και εκ βάθους καρδίας απόψε σας λέω:

Ζήτω η Δημοκρατία!

Ζήτω η Γαλλία!"

Είπατε τίποτα;

Κάθε Έλλην και ένα φέουδο

Στην Ελλάδα είναι εμπεδωμένη η εντύπωση ότι οι νόμοι δεν εφαρμόζονται. Συνηθέστατα, όμως, οι «αμαρτωλές» εξαιρέσεις πιστώνονται στους ισχυρούς: στο «μεγάλο κεφάλαιο» (ο συνήθης ύποπτος στην Ελλάδα, κι ας είναι εδώ το μεγάλο κεφάλαιο σαρξ εκ της σαρκός μας, προχθεσινοί κακομοίρηδες που τους βγήκε η λαμογιά στο «πάρτα όλα» του ιδιότυπου ελληνικού καπιταλισμού), τους οικονομικά ισχυρούς, τους πολιτικούς, τους διαπλεκόμενους, τους πάσης φύσεως παράγοντες και παραγοντίσκους κοκ.

Είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα;

Το κατ’ εμέ ΟΧΙ. Μια προσεκτική και αμερόληπτη ματιά γύρω σας θα σας πείσει. Για τους επιφυλακτικούς επιχειρώ τεκμηρίωση από τη καθημερινή ζωή.

Δείτε τι γίνεται στην ιδιοποίηση δημόσιου χώρου στις πόλεις. Οι φωτογραφίες νομίζω μιλούν.

Εδώ βλέπετε μια κλασσική ιδιοποίηση πεζοδρομίου και μετατροπή του σε ιδιωτικό parking. Ο συγκεκριμένος ιδιοκτήτης δικύκλου κατοχυρώνει μόνιμη ΙΧ θέση parking στο πεζοδρόμιο μπροστά στο σπίτι του, και αυτό σε ένα δρόμο που δίνει άνεση parking για δίκυκλα σε οποιαδήποτε ώρα.

Απλώς ο τύπος επιθυμεί ασφάλεια για το δίκυκλό του, περισσότερη από αυτή που μπορεί να του δώσει ο δρόμος. Αλλά το απίθανο είναι αλλού: για να μην κινδυνεύει να πέσει η μηχανή του από πεζούς, στην προσπάθειά τους οι ταλαίπωροι να κάνουν σλάλομ για να την παρακάμψουν αν θέλουν να παραμείνουν στο πεζοδρόμιο (όπως έχουν δικαίωμα), πρόσθεσε και μερικούς σάκους και τους έδεσε με την κολώνα. Έτσι υψώθηκε ένα ακόμα «τείχος του αίσχους» της καθημερινότητας. Ένα ακόμα μικρό φέουδο, το ίδιο αυθαίρετο όπως και τα μεγάλα και από όλους αναγνωρίσιμα, και εξ ίσου αντικοινωνικό. Σημειωτέον: ο ίδιος χρησιμοποιεί επίσης κατά σύστημα το κόλπο του καφασιού ή της καρέκλας – «θεσοπιάστη», για να βρίσκει θέση για το τετράτροχό του όταν γυρίζει το μεσημέρι στο σπίτι του.

Παρόμοια και τα παραδείγματα και στις ακόλουθες φωτογραφίες.

Οι δύο πρώτες φωτογραφίες πάνω είναι κλασσική ιδιοποίηση πεζοδρομίου για parking με εκπεφρασμένη επιπλέον την απαίτηση να μην παρκάρει κανείς νόμιμα (στον δρόμο) για να μην παρεμποδίζεται η έξοδος οχήματος ...Τα σήματα λένε "ιδιωτικός χώρος parking" εκεί που υπάρχει μόνον πεζοδρόμιο και σκοπό έχουν να κρατήσουν μακριά τα αυτοκίνητα και να εξασφαλίσει ο κατεργαράκος – εμπνευστής ανεμπόδιστη είσοδο – έξοδο στο δίτροχο ή τετράτροχό του, το οποίο και αφήνει πάνω στο πεζοδρόμιο (γιατί έτσι γουστάρει βρε αδερφέ)...
Ο καθείς ξεδιπλώνει ό,τι νομίζει στο πεζοδρόμιο (πεζοδρόμιό ΤΟΥ, θα έλεγα). Την επιχείρησή του, το αυτοκίνητό του, το δίκυκλό του, το εγώ του. Και οι πεζοί (όσοι υπάρχουν ακόμα που επιμένουν) στη ηρωική τους προσπάθεια να...βαδίσουν στον πεζοδρόμιο έρχονται αντιπέτωποι κάθε λίγα μέτρα με υπαίθρια πεζοδρομιακά garage, parking, συνεργεία αυτοκινήτων κοκ. Είναι λοιπόν αναγκασμένοι να ανεβοκατεβαίνουν κάθε λίγο και λιγάκι, με κίνδυνο να περάσει από πάνω τους κανένα αυτοκίνητο ή, το ελάχιστο, να εισπράξουν το παράσημο της ανοιχτής παλάμης από τους άλλους καθ’ υποτροπήν θρασείς αυθεραιτούντες, τους Έλληνες οδηγούς - «γητευτές μηχανικών αλόγων». Και αν (ω! του θαύματος) κατορθώσουν και φθάσουν στο τέλος του πεζοδρομίου, για να περάσουν απέναντι θα χρειαστούν βεβαιότατα παράκαμψη, αφού την πορεία τους θα φράζει, ασφαλώς, παράνομα παρκαρισμένο στη γωνία αυτοκίνητο ή κάδος σκουπιδιών. Έτσι η πεζοπορία καταντάει μαρτύριο (για τον αρτιμελή, γιατί για τον έχοντα κινητικά προβλήματα δεν γίνεται συζήτηση).

Και άλλες αυθαιρεσίες και μικρά φέουδα ακολούθως.

Οι κοτσαδόροι που είναι δυσανάλογα πολυάριθμοι ως προς τα συρόμενα οχήματα (οι γνώστες ξέρουν ότι οι κοτσαδόροι «κοτσάρονται» γιατί εξασφαλίζουν προστασία για το φέρον όχημα σε περίπτωση μικροεπαφών, όπως στο παρκάρισμα)...΄Άσχετο με τα "δεινά του πεζοδρομίου" που διεκτραγωδούνται εδώ, αλλά ενδεικτικό αντικοινωνικής συμπεριφοράς ("να ελαχιστοποιήσω εγώ τις ζημιές μου και ας σε κάνω εσένα φυσαρμόνικα").

Και το εφευρετικότερο (και μακράν θρασύτερο) όλων: Οι ιδιοκτήτες αυτής της πολυκατοικίας δεν είδαν με καλό μάτι το καθ’ όλα νόμιμο παρκάρισμα αυτοκινήτων στην πόρτα τους (εζήλωσαν προφανώς μεγαλεία και δόξαν...επαύλεως Εκάλης) και, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι πρόκειται για μονόδρομο, ύψωσαν τοιχίο που εμποδίζει το άνοιγμα της πόρτας του οδηγού, όταν αυτός παρκάρει. Και το τοιχίο έχει ακριβώς το μήκος της πρόσοψης της συγκεκριμένης πολυκατοικίας. Κάποιοι ταλαίπωροι, βέβαια, κατά καιρούς παρκάρουν, πληρώνοντας όμως με φιγούρες...Χουντίνι την αποκοτιά τους, όταν αναγκάζονται να βγουν και να ξαναμπούν από την πόρτα του συνοδηγού (για να μην προσμετρήσουμε και το ότι... κολάζονται βρίζοντας θεούς και ανθρώπους για την ταλαιπωρία τους).

Τα παραδείγματα απειράριθμα. Εδώ περιορίζομαι μόνον σε ορισμένες ευρύτατα διαδεδομένες αυθαιρεσίες του δρόμου. Τόσες οι αυθαιρεσίες και τόσα τα φέουδα στην Ελλάδα, όσοι (σχεδόν) και οι Έλληνες.

Πού θέλω να καταλήξω; Η ατιμωρησία εξέθρεψε την θρασύτητα και η παραβατικότητα έχει γίνει δευτέρα φύσις μας. Έχουμε γίνει πρωταθλητές στην κατεργαριά και διαφέρουμε οι περισσότεροι μόνον ως προς την τάξη μεγέθους. Ο καθένας αυθαιρετεί κατά τις δυνάμεις του. Η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε χώρα ιδιωτών, όπου η μόνη αναγνωρίσιμη αξία είναι η ατομική κατοχή. Γέμισε η χώρα μας με μικρά και μεγάλα φέουδα, καταπατημένα δημόσια αγαθά, οικειοποιημένη γη, ιδιωτικοποιημένες παραλίες, βουνά, δάση, ραχούλες, αλλά και δρόμους, πεζοδρόμια που σε κάποιους «ανήκουν» (όχι απαραίτητα σε περιώνυμους και προστατευμένους) και τίποτα δεν φαίνεται να μπορεί να κορέσει την λαιμαργία μας για κατοχή. Και σ’ αυτό το πανηγύρι της ολοένα και πιο αποθρασυνόμενης αυθαιρεσίας δεν μετέχουν μόνο οι λίγοι ισχυροί, αλλά εκατομμύρια Έλληνες, ο καθένας όσο μπορεί και όπου τον παίρνει.